ཁོང་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་ལ་མོའོ་ཙེ་ཏུང་ཆུང་ཆུང་རེ་འདུག

སོག་པོའི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དྭམ་ཚི་ཤོ་བྷོ་ Temtsiltu Shobtsood 席海明 ཡིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རང་བཙན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་སྤེལ་བའི་གཏམ་བཤད་བོད་འགྱུར་མ།

གཏམ་བཤད་པ། སོག་པོ་བ་དྭམ་ཚི་ཤོ་བྷོ།

བོད་སྒྱུར་བྱེད་མཁན། རྒྱལ་ལྡོང་ཕུར་པ་རྡོ་རྗེ།

རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རང་བཙན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་ནས་སྐོང་འཚོགས་བྱས་པར་ངས་འདི་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ། ཁྱེད་ཅག་གིས་གང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རྣམས་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་ནི་ང་ཚོས་ཧམ་པ་བྱས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། གནད་དོན་དེ་ཡིད་འཛིན་དགོས། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རང་བཙན་བློས་གཏོང་བྱས་པ་ཡིན་ན་ང་ཚོའི་མི་རིགས་དེ་དུས་ཚོད་རིང་ཐུང་གི་ཁྱད་པར་ཏོག་ཙམ་མ་གཏོགས་འཆི་ལམ་ཉག་གཅིག་ཡིན་པ་ནི་སྨོས་མེད་རེད། གང་ལ་ཞེ་ན། རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་རྣམས་ནི་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཁག་རྩ་མེད་དུ་བཏང་སྟེ། མཐར་ང་ཚོ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནམ་ཞག་རྒྱུན་གཏན་དུ་བཤད་བཞིན་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ་༼རྒྱ་མི་རིགས་གཅིག༽ཟེར་བ་དེ་ཆགས་འཇུག་རྒྱུ་དེ་རེད། ལར་ནས་འཆི་བ་དང་རྩ་མེད་གཏོང་སྟངས་ལ་ཁྲག་གི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་དམར་གསོད་གཏོང་སྟངས་གཅིག་པུ་ཙམ་མིན་པར་དབྱེ་བ་ཁག་མ་འདྲ་བ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན། ཆུ་དྲོད་འཇམ་ནང་ནས་སྦལ་པ་ཤི་སྟངས་ལྟ་བུ་དང་། ཡང་ན་སྨན་རྫས་རིགས་མི་འདྲ་བ་སྤྱད་ནས་ཞི་འཇམ་གྱིས་འཆི་བཅུག་པ་སོགས་ཡོད།

མདོར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཡུ་གུར། དེ་བཞིན་ལྷོ་སོག་པོ་སོགས་ལ་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་ཁོར་ཡུག་ཐིགས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད། དཔེར་ན། གྲངས་མང་འབུ་ཆ་ག་པ་locust蝗虫ཡིས་ས་གཞི་གཡོགས་པ་ནང་བཞིན་རུབ་བརྒྱབས་ནས། འཚོ་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་ཚེ་སྲོག་གི་རྗེས་ཤུལ་སྤུ་རྩེ་ཙམ་ཡང་ལྷག་འཇུག་གི་མེད་པ་རེད། དེ་ནི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་དེང་སང་མི་རིགས་རྩ་མེད་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་འཐབ་རྩལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་དུས་སྐབས་སུ་གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཅིའང་མི་སྨྲ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་ནས་མུ་མཐུད་བསྡད་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་ཤི་སྒུག་བྱས་པ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོས་ཐུན་མོང་གི་ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ནས་འཐབ་འཛིང་བྱས་ན་ང་ཚོ་ལ་འཚོ་གནས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དང་རེ་བ་ཏན་ཏན་ཡོད་ངེས་རེད།

ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་འཐབ་རྩོད་དང་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དེས་དོན་དངོས་སུ་མ་འོངས་པའི་འོད་སྟོང་ལྡན་པའི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་ཡི་ཡོད། ང་ཚོས་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་སྤོབས་པ་དང་གཟི་བརྗིད་སྐྱེད་འཇུག་གི་ཡོད། གྲོགས་པོ་རྣམ་པ་ཚོ། ང་ཚོས་བློ་རྩ་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས། ཤུགས་རྒྱག་དགོས།

སྤྱིར་ངས་བཤད་འདོད་པའི་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་འདུག་ཀྱང་། ད་ལན་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་བཤད་དགོས་བྱུང་བའི་ཁར། ངས་རྒྱ་སྐད་བརྒྱུད་ནས་མ་གཏོགས་བོད་སྐད་དང་དབྱིན་སྐད་མི་ཤེས་སྟབས་སྐད་སྒྱུར་དགོས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས། སེམས་ཀྱི་ཚོར་འདུན་མངོན་པར་བྱེད་པར་དཀའ་ཁག་གང་འཚམས་ཤིག་འདུག་པས། གཤམ་དུ་ངས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་ཁ་ཤས་ཤིག་ཞུས་ཏེ་དེ་ནས་བྱུང་ན་དྲི་བ་དྲི་ལན་གྱིས་འཐུས་པ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།

༡། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་བདག་དབང་།

མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། ཡུ་གུར་བའི་གནད་དོན། གཞན་ཡང་དེང་སང་ཕལ་ཆེར་བརླག་ལ་ཉེ་བའི་ལྷོ་སོག་གི་གནད་དོན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གླེང་སློང་བྱེད་དུས། མང་པོ་ཞིག་གིས་ས་གནས་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་བསམ་བློར་གཞན་གང་ཡང་འཁོར་ཐུབ་ཀྱི་མེད། རྒྱ་མིའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ནས་ཀྱང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་གཅིག་པུའི་ཕྱོགས་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། དེ་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་ཆག་སྒོ་བྱུང་བའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་རེད། ང་ཚོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རྒྱ་མིའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱས་པར་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་སྒོམ་གྱི་ཡོད། འོན་ཏང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་རྒྱ་མིའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ནས་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་སྣང་མེད་དུ་གཏོང་གི་འདུག དེ་ནི་བདག་དབང་ཟེར་བའི་སྐོར་ལ་རེད། ང་ཚོའི་ས་ཆ་ནི་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་གནས་བྱ་ཡུལ་ཡིན། ས་རྡུལ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་ང་ཚོའི་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱི་རྔུལ་ཆུ་དང་མིག་ཆུ་ཡིས་བརླན་མྱོང་ཡོད། དེའི་ཆེད་དུ་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱིས་ཟུངས་ཁྲག་གི་འགྲོ་གྲོན་མང་པོ་བཏང་མྱོང་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོའི་ས་ཆ་སོ་སོར་བདག་པའི་གསུབ་ཏུ་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་བདེན་དཔང་ཡིན། ང་ཚོ་ཐུན་མོང་ལ་བདག་པའི་ཐོབ་ཐང་དེ་གང་ཟག་སུ་ལའང་རྩིས་མེད་གཏོང་བའི་དབང་ཆ་མེད། ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་བྱེད་བཅུག་ན་ང་ཚོ་སོ་སོའི་ཡབ་མེས་དང་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་ངོ་གནོང་དགོས་པའི་རྒྱབ་འགལ་གྱི་སྦྱོར་བ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ལར་ནས་ང་ཚོའི་ཡབ་མེས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་དང་ཞལ་གྱེས་ནས་ཕྱི་མའི་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཟིན་ཡང་ཁོང་ཚོའི་རྣམ་ཤེས་ནི་དུས་ཀུན་ཏུ་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།

༢། འཇིགས་ཡེར་བ་དང་སྨན་གྱིས་སྐྱོབ་ཐབས་མེད་པའི་༼རྒྱ་ནག་གཅིག༽

ངས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ནས་ ༢༠༡༧ བར་མི་ལོ་ ༢༥ རིང་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་མིའི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱུན་ཆད་མྱོང་མེད། སྔ་གཞུག་ཏུ་ཁོ་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་ཚོགས་འདུ་ཁག་མ་འདྲ་བ་བརྒྱ་ལྷག་ནང་མཉམ་བཞུགས་བྱས་མྱོང་ཡོད། མི་རིགས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡོང་བར་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཆེད། ཁོང་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་ལྷོ་སོག་གི་གནད་དོན་དང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན། ཡུ་གུར་བའི་གནད་དོན། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་མང་པོ་བྱས་མྱོང་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཁོང་ཚོ་ཕལ་མོ་ཆེའི་བསམ་བློར་རྒྱ་ནག་གཅིག་ཟེར་བའི་ལྟ་བ་དེ་འདུག ཁོང་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་ལ་༼མོའོ་ཙེ་ཏུང་༽ཆུང་ཆུང་རེ་འདུག དེའི་ནང་དུ་ད་དུང་ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་ཧ་ཅང་གིས་ཐལ་ཆེ་བ་རེད་འདུག

ངས་མི་དེ་དག་དང་གཤིབས་ནས་ཤེས་རྟོག་བྱུང་བ་ཞིག་ནི། ཞི་ཅིན་ཕིང་ཟེར་བའི་མི་སྡུག་ཀྱག་དེ་འདྲ་ཞིག་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་པར། ཁོང་ཚོ་ཕལ་མོ་ཆེའི་རང་གཤིས་དེ་ག་རང་རེད་འདུག བྱས་ཙང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་དེ་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་སུ་འགྱུར་བ་ཐེབས་པ་ཡིན་ནའང་། མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་བསམ་ཤེས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་ཅིག་གཏན་ནས་བྱེད་མི་སྲིད་པ་རེད། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་དེ་མང་གཙོར་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཤར་བ་ཡིན་ནའང་། དེའི་སྐབས་སུ་ནི་ཏན་ཏན་༼དམངས་འདོད་རིང་ལུགས་Populism༽ཀྱི་ཚ་རླབས་འཕྱུར་ཏེ་གང་བྱུང་མང་བྱུང་བྱེད་ཡག་གི་ཚད་གཞི་མཐོན་པོར་སླེབས་ནས། གྲངས་མང་གིས་གྲངས་ཉུང་ལེབ་ལེབ་བཟོས་ཏེ་མི་དྲང་པོ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་གང་ཟག་སུ་ལའང་འོས་ཤོག་མི་རག་པ་དང་། མི་བྱབ་ཆུང་དང་བསམ་ཤེས་མེད་མཁན་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྐུབ་ཀྱག་བདག་བཟུང་བྱེད་ཡག་གི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཆགས་ངེས་རེད།

བྱས་ཙང་། མཐའ་བསྡོམས་དེ་ལ་ཞུ་ཡག་ལ། ང་རང་ཚོ་ལྟ་བུ་ལ་ཆ་མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཐེབས་མིན་དང་ང་རང་ཚོའི་ལས་དབང་གཉིས་བར་དུ་འབྲེལ་བ་མེད་པ་རེད་ལ། ཇུས་གཏོགས་ཀྱང་མེད་པ་རེད། དེ་ལས་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་རེ་བ་བཅོལ་ནས། གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱས་ནས། མཐར་རྒྱ་གཞུང་རྩ་འཐོར་དུ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོའི་རང་བཙན་དང་རྒྱལ་ཁབ་སླར་གསོ་བཟོ་བྱེད་ཀྱི་རེ་བ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གིས་རྒྱ་ནག་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་དང་རྒྱ་ནག་བཙན་དབང་རིང་ལུགས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་གནའ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་ཤིག་གསར་འཛུགས་བྱེད་དགོས་པ་ནི་ཧ་ཅང་གིས་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག མཐའ་བསྡོམས་དེ་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། འཐབ་རྩོད། རྒྱལ་ཁ་ལེན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་ལམ་ཁ་ཡིན་ཟེར་ནས་ཞུ་འདོད་བྱུང་།