བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཟླ་༡ པོའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱ་གར་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉིན་མོའི་དུས་ཆེན་ཐེངས་༧༤ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་གནང་སོང་།
དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་གངས་སྐྱིད་སྲི་བཟློག་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་ཐང་དུ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་གླུ་གདངས་དབྱངས་སུ་གྱེར་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་དར་མཁའ་དབྱིངས་སུ་བསྒྲེངས་ནས། རྒྱ་གར་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉིན་མོའི་དུས་ཆེན་ཐེངས་༧༤ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་གནང་སོང་།
སྐབས་དེར་་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིངགིས་གསར་འགོད་པས་དྲི་བ་བཏོན་པར་ལན་འདེབས་གནང་དོན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ལོ་ལྟར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་སུ་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དུས་སྟོན་ཁྱད་པར་ཅན་གཉིས་ཏེ་རྒྱ་གར་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་པའི་ཉིན་མོའི་དུས་ཆེན་དང་རྒྱ་གར་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉིན་མོའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཡི་ཡོད། རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཐོབ་ནས་ལོ་གསུམ་གྱི་རྗེས་རྒྱ་གར་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་པ་རེད། སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་པའི་ཉིན་མོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་དེ་ཉིད་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་མཁན་གྱི་དབྱིན་ཡུལ་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་ལས་གྲོལ་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱིས་རྩ་ཁྲིམས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གནང་འགོ་བཙུགས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བདམས་ཡོད་སྟབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
རྒྱ་གར་ཐོག་མར་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་གི་ཁེ་ལས་བཟོ་ཚོང་ཁང་(East India Company) གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ནས་རང་བཙན་ཐོབ་པ་མ་ཟད། སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཧ་ཅང་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོ་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་མཚོན་ཆེད་དུ་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་ཡི་ཡོད། མ་འོངས་པར་བོད་ལ་སྐྱིད་པའི་ཉི་མ་ཞིག་ཤར་ནས་ང་ཚོ་བོད་ལ་ལོག་སྟེ་དགའ་སྤྲོའི་ངང་འཛོམས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོའི་འོག་གནས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་བོད་མི་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ནམ་ཡིན་ལ་ལས་ཁུངས་མ་གྲོལ་གོང་ཆུ་ཚོད་གཅིག་རིང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྒྲོལ་མའི་གཟུངས་སྔགས་བགྲང་གི་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་མངོན་འདོད་འགྲུབ་སླད་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ལས་དོན་སྒྲུབ་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོང་།།
གསར་འགོད་པ་སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ།