ཆེད་བརྗོད།
བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ངེས་པར་དུ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་འགན་ནི། “༡ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད། ༢ བཅའ་ཁྲིམས་དང༌། ཁྲིམས་ལུགས་ཁག་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་དང༌། ཉམས་ལེན། ༣ བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ། ༤ ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་དཔྱ་ཁྲལ་སྒྲུབ་འབུལ། ༥ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང༌། མང་ཚོགས་ལ་ཛ་དྲག་རྐྱེན་ངན་བྱུང་སྐབས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བསྐུར་བའི་ལས་འགན་ཁག་བསྒྲུབ་རྒྱུ་བཅས།”ཡིན་པ་དང་། ལས་དོན་འདི་དག་མི་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསྐུར་བའི་ལས་འགན་ཁག་མ་འགྲུབ་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པས། དེ་དག་ལ་མཚོན་ན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བསམ་ཚུལ་འདོན་རྒྱུའི་འོས་བབ་དང་ཐོབ་ཐང་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་ཆོག གནད་དོན་འདིའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་ན་གོང་གསལ་གྱི་ལས་འགན་རྣམས་ངེས་པར་དུ་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་མ་བསྒྲུབས་ན་མི་ཆོག་པའི་གནད་དོན་ཉག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ལས་འགན་དེ་དག་གི་ནང་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་འགན་སྒྲུབ་སླ་ཤོས་དང་མ་བསྒྲུབས་ན་ཤེས་རྟོགས་གསལ་ཤོས་ཡོད་པ་གཅིག་ནི། ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་དཔྱ་ཁྲལ་ཁག་སྒྲུབ་འབུལ་མ་ཞུས་པ་དེ་ཡིན། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་བོད་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་དཔྱ་ཁྲལ་མི་འབུལ་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པ་དང་། ཡིག་ཆའི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་རེ་ཟུང་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་རེ་བ་རྒྱག་མི་དགོས་བསམ་མཁན་ཁ་ཤས་རེ་ཡོད་སྲིད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དཔྱ་ཁྲལ་མི་འབུལ་མཁན་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག འོན་ཀྱང་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་དང་བླངས་དཔྱ་ཁྲལ་སྒྲུབ་འབུལ་མི་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རོབ་རྩིས་ན་དཔྱ་ཁྲལ་འབུལ་མཁན་ལས་མི་འབུལ་མཁན་རྦད་དེ་མང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་སླེབས་ཟིན་རྗེས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་མི་དགོས་བསམས་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་མི་འབུལ་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཡོད་ཚོད་འདུག
ཕྱི་རྒྱལ་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བཟློག་མེད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ཐོག་མ་དང་བླང་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་ནང་འཁོད་པའི་མིང་དང་། ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་པའི་མིང་དང་སྐྱེས་ལོ་སྐྱེས་ཚེས་སོགས་མི་མཐུན་པས་འབུལ་བསམ་ཡང་འབུལ་ས་མི་རག་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཡོད། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་སླེབས་པའི་རྗེས་སུ་དང་བླངས་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་བཟོ་བཅོས་བྱ་རྒྱུར་སྔོན་དང་བསྡུར་ན་སྟབས་བདེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་དེ་བས་ཀྱང་སྟབས་བདེ་རུ་བཏང་ཡོད། དང་བླང་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་བཟོ་བཅོས་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་དགོངས་དོན་བཞིན་ལོ་མང་འབུལ་ཆད་གྱུར་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་དང་ཆད་གསབ་བཅས་སྡེབ་འབུལ་ཞུ་དགོས་ཚེ་མི་གཅིག་གིས་ཨ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་འབུལ་དགོས་མཁན་ཡང་ཡོད་པས། ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འོག་ནས་ཐར་ཙམ་ཡིན་པའི་སྐབས་འདིར་མི་སུ་ཡིན་ཡང་དཀའ་ངལ་ཡོད་ལ། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་མེད་ཀྱང་ཕངས་སེམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འབུལ་མི་ཐུབ་མཁན་མང་པོ་ཡོད་ངེས།
ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་ཡུན་རིང་སྒྲུབ་འབུལ་མ་ཐུབ་པའི་རིགས་ལ། བརྒྱ་ཆ་༩༠ ཆག་ཡང་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་ལ། ཆག་ཡང་གི་དུས་ཚོད་ནི་ཕྱི་ལོ་༢༠༢༣ ཟླ་༤ ཚེས་༡ ནས་ཕྱི་ལོ་༢༠༢༣ ཟླ་༣ ཚེས་༣༡ བར་ལོ་གཅིག་གི་དུས་ཡུན་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་དག་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་འགན་འཁུར་རྒྱུའི་བསམ་བློ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་བཟོ་བཅོས་དང་། ཆག་ཡང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བླངས་ནས་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྐུར་བའི་ལས་འགན་འདི་ལེན་དགོས་པ་དང་། མ་འོངས་པར་འོས་གཞིར་ཞུགས་པ་དང་། འོས་འཕེན་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཀྱང་ངེས་པར་དུ་ལེན་ཐུབ་དགོས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་དང་། སྤྱི་འཐུས་བཅས་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་དགོས་པའི་ནང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཡུལ་ལམ། འདོད་པ་མེད་ས་གང་ཡིན་ཡང་འོས་འཕེན་པའི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ལས་ཁ་དམག་བརྒྱབ་པ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མེད།
མདོར་ན་ཐོབ་ཐང་ལེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ལས་འགན་ཡང་བསྒྲུབ་དགོས། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་དང་བླང་དཔྱ་ཁྲལ་འབུལ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཡོད་པས། གྲོས་ཆོད་ཀྱི་དགོངས་དོན་དེ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དང་། མི་སྒེར་སོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ད་ལན་གྱི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཡོང་འབབ་མང་དུ་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་། མི་མང་ལ་མཚོན་ན་རང་ཉིད་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ལས་འགན་འགྲུབ་པ། དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་མཚོན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་འགན་དང་། ལེན་དགོས་པའི་མང་གཙོའི་ཐོབ་ཐང་ལེན་བཞིན་པ་འདི་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མིག་ཚ་བ་དང་ཁ་གཏད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན་པས། ད་ལན་གྱི་གོ་སྐབས་འདི་གཏན་ནས་འཆོར་མི་རུང་བ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། འགོ་ཁྲིད་སྣང་བར་འགྲོ་མིན་ལ་བརྟེན་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་འབུལ་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་བརྗོད་མཁན་ཡོད་ཚོད་འདུག་ཀྱང་། དེ་ནི་“ཤིག་ལ་གནོན་སྐྱེལ་ཆེད་སློག་རུལ་མེར་སྲེག་བཏང་”བ་དང་གཅིག་མཚུངས་སུ་གྱུར་ཡོད།།