འཇམ་འགོན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་སུ་རེད།

སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནོར་བུ་ལགས་སུ་འཇམ་མགོན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཞུས།

དྲི་བ་དངོས་མ་ཞུས་སྔོན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་སོ་སོའི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གནང་རོགས།

ངའི་མིང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནོར་བུ་ཟེར། བོད་མདོ་ཁམས་གསེར་རྟ་རུ་གཅིག་དགུ་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་སྐྱེས། ལོ་ན་དགུ་ལ་སོན་སྐབས་བོད་ཡིག་སློབ་འགོ་ཚུགས། བཅོ་ལྔ་ཡས་མས་ནས་འཇམ་དབྱངས་གླིང་ཞེས་རིག་གནས་སྦྱོང་ས་ཞིག་ལ་ཆེད་ཞུགས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་སུམ་ཙམ་བསྐྱལ། སྤྱི་ལོ་ 2005 ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་གྲུབ་དབང་རིན་པོའི་ཆེའི་གསེར་ཞལ་ཐོག་མར་མཇལ། 2006 ལོར་སྔ་འགྱུར་མཐོ་སློབ་མདོ་སྔགས་རིག་པའི་གླིང་ལ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ 2015 ལོར་སློབ་མཐར་ཕྱིན། བཤད་གྲྭར་སྡོད་པའི་རིང་། ཞོར་དུ་སྔ་འགྱུར་རིག་མཛོད་རྩིས་འཕྲུལ་སྡེ་ཚན་ལ་ཞུ་དག་པ་དང་། སྔ་འགྱུར་རིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་ལྷན་ཁང་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་པ། དེ་བཞིན་དུ་དབྱར་བདག་དང་སྐྱོར་དཔོན་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཕྱི་ཡང་ཞུས། སྤྱི་ 2015 ནས་ 2019 ལོའི་བར་སྔ་འགྱུར་མཐོ་སློབ་ཆེན་མོ་དང་། སེར་སྨད་ཐོས་བསམ་སློབ་གྲྭ། གཞི་ཆེན་བཻ་རོ་གླིང་བཅས་ལ་ལོ་ངོ་ལྔའི་རིང་དགེ་རྒན་གྱི་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས། 2020 ལོར་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་ཐུན་མོང་གི་བརྗོད་གཞི་«སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ་»རྩ་འགྲེལ་གཉིས་དང་། སྒེར་གྱི་བརྗོད་གཞི་«གསང་སྔགས་བཀའི་ཐ་རམས་»བཅས་ཀྱི་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་གི་སློབ་གཉེར་ལ་བརྩོན་བཞིན་པའི་ཁུལ་དང་། 2023 ལོའི་སྤྱི་ཟླ་ 4 པའི་ནང་རྒྱལ་བ་དཔལ་ཡུལ་བའི་བསྟན་བདག་གདན་རབས་བཅུ་གཉིས་པ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀརྨ་སྐུ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་མདུན་མཁན་པོའི་མཚན་གནས་བླངས། དེ་བཞིན་དུ། བགྲོ་གླེང་དང་། རྩོམ་ཡིག་འགྲན་བསྡུར་སོགས་ལ་ཐེངས་དུ་མར་མཉམ་ཞུགས་དང་། «གཞོན་པའི་ལང་ཚོ་»ཞེས་པའི་སྙན་དེབ་གཅིག་དང་། དུས་དེབ་དང་དྲ་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་སྙན་རྩོམ་དང་། དཔྱད་རྩོམ། འབོལ་རྩོམ་སོགས་རྩོམ་ཡིག་ཁག་མ་འདྲ་བ་དུ་མ་ཞིག་སྤེལ་མྱོང་།

དྲི་བ།  ཟླ་འདིའི་ཚེས་༡༧ ཉིན་འཇམ་མགོན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་འདས་མཆོད་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ནས་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་གདན་ས་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་སྲུང་བརྩི་ཟབ་རྒྱས་ཞུས་གནང་སོང་། འཇམ་འགོན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་སུ་རེད། ཁོང་གང་དུ་འཁྲུངས་པ་རེད། ཁོང་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནམ་རྩ་བའི་བླ་མ་གང་དང་གང་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནམ།

ལན། འཇམ་མགོན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་འམ་འཇུ་མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོ་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ། ཡོངས་གྲགས་སུ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་འམ་བླ་མ་མི་ཕམ་ཚང་ཟེར་ན་ཡང་འདྲ། གང་ལྟར་ཡང་ཁོང་ནི་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་པའི་དུས་དཀྱིལ་ནས་ཉི་ཤུ་པའི་འགོ་སྟོད་ (1846–1912; BDRC: P252) བར་བྱོན་ཞིང་། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་མཚན་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ནས་གཅིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འགྲོ་དོན་དང་མཛད་པ་ཕྲིན་ལས་རྒྱས་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ནས་གཅིག་རེད། དེའི་ཕྱིར་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ཟེར་བ་འདྲ་དང་། མཚན་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་དང་། པཎྜི་ཏ་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཡང་འདྲ་མིན་འབྱུང་བར་སྣང་། ཁོང་འཁྲུངས་ས་ནི། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་ཁམས་ཕྱོགས་དང་། དེ་ཡང་མཛད་རྣམ་རྒྱས་བསྡུས་དེ་ཚོའི་ཁྲོད་འབྱུང་བ་བཞིན། སྡེ་དགེ་དང་འདབས་འབྲེལ་རྫ་ཆུ་ཁའི་འཇུ་ཉུང་ཡུལ་ཚོ་ཆགས་ས་ཡ་ཆུའི་དིང་ཆུང་ཞེས་འབོད་ས་དེར་ཡབ་འཇུ་མགོན་པོ་དར་རྒྱས་དང་ཡུམ་སྲིང་ཆུང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་པ་ཡོངས་གྲགས་བཞིན་རེད། དེ་ཡང་མདོ་ཁམས་སྡེ་དགེ་ཟླ་ཆུའི་ཡུལ་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་ཆེན་པོ་ཟླ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་འཕེན་ཕྱུག་གིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་གནས་ཤིག་ཡིན་པར་གསལ། གཞན་འཁྲུངས་ས་རང་ནི། དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཕྱག་བཏབ་པའི་འཇུ་ཉུང་བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་གླིང་ཞེས་པའི་དགོན་པ་ཆགས་སའི་ཉེ་འཁོར་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འདྲ། སྔར་དགོན་དེར་མི་ཕམ་པའི་ཉེར་སྤྱོད་ཆ་ཚང་ཡོད་པར་གསལ། དེང་སང་ཡིན་ན་ཡང་། དགོན་པ་དེར་མི་ཕམ་པའི་གཟིམ་ཁང་ཉམས་གསོ་དང་། ཁོང་འཁྲུངས་ཤུལ་ལ་མཁན་ཆེན་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར། མཆོད་རྟེན་ཞིག་ཀྱང་བཞེངས་ཡོད་རབས་གསལ། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེས་བླ་སློབ་ཅི་བསྟེན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། སྐུ་ན་ཆུང་ངུའི་དུས་ཀྱི་དགེ་རྒན་གཙོ་བོ་ཁུ་བོ་པདྨ་དར་རྒྱས་དང་། སྤྱིར་བླ་མ་གཙོ་བོ་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེ་དབང་པོ་རེད། དེ་མིན་ཡང་། འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་དང་། རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོ། སྨྱོ་ཤུལ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། ལྕམ་སྤྲུལ་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ། མཁན་ཆེན་པདྨ་བཛྲ། གྲུབ་དབང་པདྨ་ནོར་བུའི་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་གླང་པོའམ་རིག་འཛིན་དཔལ་ཆེན་འདུས་པ། མུ་ར་སྤྲུལ་སྐུ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་པདྨ་བདེ་ཆེན་བཟང་པོ། ལབ་སྐྱབས་མགོན་དབང་ཆེན་དགྱེས་རབ་རྡོ་རྗེ། འཇུ་དབོན་འཇིགས་མེད་རྡོ་རྗེ། འབུམ་གསར་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་འབྱུང་གནས། འཇམ་དབྱངས་བློ་གཏེར་དབང་པོ། སེར་ཤུལ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཟེར་བ་སོགས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་བླ་མ་དང་དགེ་རྒན་མང་དུ་བསྟེན་པ་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཁ་གསལ་འབྱུང་།

དྲི་བ།  ཁོང་གིས་སློབ་གཉེར་གང་ནས་གནང་ཡོད་རེད།

ལན། སྤྱིར་ཁོང་གིས་སློབ་གཉེར་གནང་སྟངས་ནི། དེ་རིང་ཁ་སང་དང་ཅུང་མི་འདྲ་བར། གནས་ངེས་མེད་དང་། དུས་ངེས་མེད་ཐོག་བླ་མ་དང་དགེ་རྒན་དེ་འདྲའི་མདུན་ལ་ཕར་ཕེབས་ནས། བཀའ་ཁྲིད་དང་མན་ངག་རྩ་ཆེན་གང་དགོས་ཞུས་པ་ལས། སློབ་གཉེར་མཛད་ས་གཅིག་ལྟ་བུ་ཞིག་ནས་འཚར་ལོང་བྱུང་བ་མིན་པ་ཁོང་གི་མཛད་རྣམ་དེ་ཚོར་གཟིགས་ན་ངེས་ཐུབ། དཔེར་ན། འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེ་དབང་པོ་ལས། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མིན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དུ་མ། གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་སྨིན་བྱེད་ཀྱི་དབང་དང༌། གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ཁྲིད། རྒྱབ་རྟེན་གྱི་བཤད་པ་སོགས་མན་ངག་ཕྱག་བཞེས་དམར་ཁྲིད་མང་པོ། ལབ་སྐྱབས་མགོན་དབང་ཆེན་དགྱེས་རབ་རྡོ་རྗེའི་མདུན་ནས་མ་ཏི་འཇམ་དཀར་གྱི་རྗེས་གནང་དང༌། ཆོས་སྐྱོང་གི་སྲོག་གཏད་སོགས། དཔལ་སྤྲུལ་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོའི་སྐུ་མདུན་ནས་སྤྱོད་འཇུག་ཤེས་རབ་ལེའུ་སོགས་རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་མང་པོ། ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ལས། སྒྲ་ཙནྡྲ་པ་དང༌། དངུལ་ཆུ་བཙོ་བཀྲུའི་ལག་ལེན་སོགས་ཐུན་མོང་རིག་གནས་དང༌། འཇམ་དཔལ་ཚེ་བདག་སོགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྨིན་གྲོལ་གྱི་རིགས་མཐའ་ཡས། འཇུ་དབོན་འཇིགས་མེད་རྡོ་རྗེ་ལས་མདོ་སྡུད་པའི་བཤད་པ། འབུམ་གསར་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་འབྱུང་གནས་ལས་དབུ་མ་འཇུག་པ། འཇམ་དབྱངས་བློ་གཏེར་དབང་པོ་ལས་ཚད་མ་རིགས་གཏེར། སེར་ཤུལ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མདུན་ནས་མཛོད་ཀྱི་བཤད་ལུང་སོགས་གསན་པའི་ཚུལ་འབྱུང་། འོན་ཀྱང་། སློབ་གཉེར་མཛད་སའི་དགོན་པ་དེ་འདྲ་ཁྱོན་ནས་མེད་པ་ཡང་མ་རེད། དཔེར་ན། ཞེ་ཆེན་བསྟན་གཉིས་དར་རྒྱས་གླིང་གི་དགོན་ལག་འཇུ་མོ་ཧོར་གསང་སྔགས་ཆོས་གླིང་དུ་དང་ཐོག་གྲྭ་པ་མཛད་ས་རེད། དུས་ཕྱིས་རྫོགས་ཆེན་ཤྲཱི་སེང་ཆོས་གྲྭ་ནས་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཆོས་སྐོར་དང་། དཔལ་སྤུངས་ལྔ་རིག་སློབ་གླིང་ནས་གསོ་བ་རིག་པ་དང་། རྩིས་དཀར་ནག་སོགས་རིག་གནས་ཀྱི་སྐོར་རྣམས་ལ་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་མཛད་པ་དང་། དགེ་ལྡན་པའི་གདན་ས་གཙོ་བོ་དགའ་ལྡན་དགོན་པར་ཡང་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་གྲྭ་སར་བཞུགས་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེ་འདྲ་འབྱུང་། དཔལ་འཛིན་དགོན་དུ་བསྟན་འགྱུར་ལ་དཔེ་གཟིགས་དང་། སྔ་རྗེས་སུ་བཀའ་འགྱུར་ཚར་བདུན་དཔེ་ཀློག་མཛད་རབས་སོགས་མདོར་ན་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པ་ལ་གསན་བསམ་མཐར་ཕྱིན་པ་མཛད་པར་གསལ།

དྲི་བ། ཁོང་གི་སློབ་མ་གྲགས་ཆེ་བ་གང་ཞེས་ཞུ་བ་ཡོད་རེད།

ལན། དངོས་སློབ་རང་ལ་མཚོན་ན། ཞེ་ཆེན་རྒྱལ་ཚབ་འགྱུར་མེད་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ་རེད། དེ་བཞིན་ཀཿཐོག་སི་ཏུ་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་རེད། མཁན་ཆེན་ཀུན་བཟང་དཔལ་ལྡན་སོགས་གཙོ་བོ་རེད་སྙམ། ཁོང་ཚོ་ལ་མཚོན་ན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་བདག་གཉེར་དང་། གསུང་འབུམ་དག་སྒྲིག པར་དུ་བསྐྲུན་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐྱངས་གནང་བ་དེ་འདྲ་ཤ་སྟག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། གཞན་དགེ་མང་མཁན་ཆེན་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ། གླག་བླ་བསོད་ནམས་ཆོས་འགྲུབ། གཏེར་སྟོན་བསོད་རྒྱལ། དཔལ་སྤུངས་མཁན་པོ་ལྷག་བསམ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། ཨ་འཛོམ་འབྲུག་པ་འགྲོ་འདུལ་དཔའ་བོ་རྡོ་རྗེ། རྒྱ་སྤྲུལ་པདྨ་མདོ་སྔགས་བསྟན་འཛིན། རྡོ་གྲུབ་ཆེན་འཇིགས་མེད་བསྟན་པའི་ཉི་མ། རྒྱ་ཀོང་མཁན་ཆེན་གཞན་ཕན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ། སྨྱོ་ཤུལ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་སོགས་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་མང་དུ་བྱུང་བ་མཛད་རྣམ་ཁག་ན་གསལ། དེ་བཞིན་ས་སྐྱོང་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོ་དང༌། གླིང་ཚང་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་བླ་མར་བསྟེན་པར་གསལ། དེ་ཚོ་དངོས་སློབ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས། སྤྱིར་ཁོང་གི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚར་ལོང་བྱུང་བའི་གནས་ཚད་ཐོག་ནས་བལྟས་ན། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། ཁོང་གི་སློབ་མར་མ་གྱུར་པ་སུ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད། དཔེར་ན། བོད་སྤྲུལ་མདོ་སྔགས་བསྟན་པའི་ཉི་མར་མཚོན་ཡང་། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་དངོས་མཇལ་མ་ཐུབ་ཀྱང་། མཁན་པོ་ཀུན་དཔལ་གྱི་མདུན་མི་ཕམ་པའི་གསུང་དེ་ཚོའི་ཁྲིད་ལུང་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་«ལྟ་གྲུབ་ཤན་འབྱེད་»རྩ་འགྲེལ་དང་། «སྟོང་ཐུན་ཟིན་ཐུན་»སོགས་ཀྱི་བཞེད་སྒྲོས་དང་། བཞེད་མཚམས་སོགས་གང་ལ་བསམ་ཡང་། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་དགོངས་བཞད་ཁག་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་ཁ་གསལ་རེད།

དྲི་བ།  སྤྱིར་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་དང་ལྷག་ཏུ་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་པ་ལ་མཚོན་ན་ཁོང་གལ་ཆེ་ཆུང་གང་འདྲ་ཡིན་ནམ།

ལན། རེད། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། དེ་དག་ནི་ང་ཚོའི་མདུན་ལམ་ལ་འོད་ཟེར་སྒྲོན་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་པས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་མཚོན་རུང་། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྩེར་སོན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་གལ་ལོས་ཆེ་རེད། དེ་ཡང་གལ་ཆེ་བའི་ཚུལ་མདོ་ཙམ་བཤད་ན། གཅིག་ནས་ཁོང་གི་ལྟ་གྲུབ་དང་། གཞུང་ལུགས། བསམ་བློ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་གླེང་རྒྱུ་ལོས་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་སྐོར་གཅིག་པུའི་ཐད་ནས་ས་བཅད་མ་སྟོང་ཙམ་ཞུས་ན། མི་ཕམ་པའི་གསུང་འབུམ་ཁྲོད་བཞུགས་པའི་གཞུང་ཚན་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་དབུ་ནས་མཇུག་བར་ཡོངས་རྫོགས་བཀླགས་ནས་གཅིག་བལྟས་པ་ཡིན་ན། བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་ཀྱི་མཁས་པ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། བརྗོད་བྱའི་གནས་དེ་འདྲ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ཕྱག་འཆང་ཕོད་མཁན་ཁག་པོ་རེད། དཔེར་ན། སྐད་དང་ཡི་གེའི་རྣམ་གཞག བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་། སྙན་ངག ལེགས་སྦྱར། རྩིས་དཀར་ནག སྨན་དཔྱད། ཐ་ན་ས་ཆུ་བརྟག་ཐབས། ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སོགས་སྤྱིར་རིག་གནས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ནང་དོན་རིག་པར་ཆ་བཞག་ན། དགེ་ཚུལ་གྱི་བསླབ་བྱ་ཀཱ་རི་ཀཱ་ནས་བཟུང་། གཉུག་སེམས་ཀྱི་སྐོར་བར་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་འདྲ་མིན། ད་དུང་བསྟོད་རྩོམ། ཞབས་བྲོ། སྨོན་ལམ། འདོན་ཆོག འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོགས་ཀྱང་བྱུང་བསྡད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། དེའི་ཕྱིར། ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོ་ནི་རྙིང་མ་པ་གཅིག་པུས་ལྟ་ས་ཙམ་མིན་པར། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་གཞུང་ལུགས་སྤྱི་ལ་དོ་སྣང་མཛད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་། གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད།

སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་པ་ལ་མཚོན་ན། སྤྱིར་རོང་ཀློང་རྣམ་གཉིས་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་དུ་བྱོན་པ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམ་པའི་བརྩམས་ཆོས་ལ་མཚོན་ཡང་མི་ཉུང་བ་བཞུགས། དེ་ལྟ་ན་ཡང་། ཁོང་རྣམ་པའི་བརྩམས་ཆོས་ནི། གཙོ་བོ་སྔགས་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་ལུགས་རྐྱང་རྐྱང་རེད། མདོ་ཁྱོན་ནས་མ་བཤད་པ་མིན་ཡང་། ཀློང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ། གཞུང་གཅིག་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་ནས་བཟུང་། སྔགས་ཀྱི་བར་དཀྱུས་གཅིག་ལ་བཤད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་དར་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན་པས། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ལས། གཞན་ཟུར་དུ་དམིགས་བསལ་གྱིས་མདོ་འཆད་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཆེར་མཛད་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་རྣམ་པ་ནི། དུས་ཚོད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་དེ་ཚོ་དར་དང་མ་དར་གྱི་ས་མཚམས་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་ཕེབས་པ་ཡིན་དུས། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་གྲུབ་མཐའི་འཛིན་མཚམས་དང་། བཞེད་སྒྲོས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཀྱང་། ད་ལྟར་བལྟས་ན་ཁོང་རྣམ་པའི་བརྩམས་ཆོས་སོགས་ལ་གསལ་ཁ་དེ་ཙམ་མེད་པའི་སྣང་བ་འབྱུང་། འོན་ཀྱང་། འཇུ་མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོ་ནི། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་གྲུབ་མཐའི་འཛིན་མཚམས་དང་བཞེད་སྒྲོས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་རྩ་བ་ཚུགས་ཤིང་རྩེ་མོ་རྒྱས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ཕེབས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའི་བཞེད་མཚམས་ཁག་ཁ་གསལ་གྱིས་ཐོན་ཟིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ། སྔ་འགྱུར་རིང་ལུགས་ལ་ཡང་། གཞུང་གོང་འོག་བསྒྲིགས་ན། བཞེད་མཚམས་ཐུན་མིན་རྩལ་འདོན་མཛད་པའི་གནས་མང་དུ་ཡོད་པ་དེར་ཡང་ཁོང་གིས་གཟིགས་ཡོད་པ་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ལ་བལྟས་ན་ངེས་པ་རྙེད་ཐུབ། དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ལ་མཚོན་ཡང་། སྐབས་ཐོག་དེར་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ། གྲུབ་མཐའི་འཛིན་མཚམས་ཀྱི་ཚ་རླབས་འཕྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་ཤིག་ཡིན་པས། གཞུང་ལུགས་ཤིག་འཆད་ནས་བཟུང་གྲུབ་མཐའི་འཛིན་མཚམས་ཤིག་མ་བྱེད་ཐབས་མེད་ཀྱི་སྐབས་ཤིག་ལ་ཁེལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ཁག་ལ་སྔ་འགྱུར་རིང་ལུགས་རྩལ་འདོན་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞན་ལུགས་དང་རང་ལུགས་བཞག་ནས་འཆད་ཡོད། དགག་བཞག་སྤོང་གསུམ་གྱི་སྤྲོས་པ་ནན་མོ་མཛད་ནས་བརྩམས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་བྱའི་ཐད་ནས་བསམ་ཡང་། སྔར་གྱི་དུས་དང་མི་འདྲ་བར། མདོ་སྔགས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་གཞུང་ལུགས་མང་པོའི་དཀའ་བའི་གནད་བསླངས་ནས་འགྲེལ་པ་དང་། རྣམ་བཤད། མཐའ་དཔྱོད་སོགས་མང་དུ་མཛད་ཡོད་པས། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཁོང་ལས་ལྷག་པའི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ལྟ་གྲུབ་དང་། བཞེད་མཚམས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྩལ་འདོན་མཛད་མཁན་ཞིག་སུ་ཡང་བྱུང་མེད། མ་ཟད། ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོར་རྒྱུས་ཡོད་ཅིག་ཡིན་ན། ལོས་ཤེས་རེད། རང་ལུགས་བཞག་པ་ཙམ་དང་། བཞེད་མཚམས་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད་ཟེར་བཞིན་མེད། ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོར་བལྟས་ན། ཐོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། རྣམ་དཔྱོད་ཆེན་པོ། གཟུ་བོར་གནས་པ་བཅས་ཀྱི་རང་ཚུགས་དག་ཀྱང་མཇལ་ཐུབ་ལ། ལོ་རྒྱུས་དང་། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་འགོང་བའི་འཆད་ཐབས་མན་ངག་དང་བཅས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཡང་མཇལ་ཐུབ། ད་དུང་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ལ་གཞན་གྱིས་ཡིད་དབང་འགུག་ནུས་ཀྱི་འཆད་རྩལ་དང་། ནུས་པ་བཅས་ལ་མཚོན་ན། ཧ་ལས་པ་ཞིག་རེད། དེའི་ཕྱིར། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་པ་ལ་མཚོན་ན། ཁོང་གི་གཞུང་ལུགས་དེ་ཚོ་ནི་གསེར་སྲང་འབུམ་ལས་ལྷག་པའི་ཧ་ཅང་གི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་ལ། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་ཚོས་ཀྱང་། ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོ་དེ་ལྟ་བུའི་རིན་ཐང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་མཁྱེན་ཡོད་པར་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ལ་གཟིགས་ན་ངེས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་རྙེད་ཐུབ། དེ་བཞིན་དུ་འཇུ་མི་ཕམ་པའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཡོད་ཚར་ནས་བཟུང་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་བཞེད་མཚམས་ཐད། གཅིག་གྱུར་གྱི་ལམ་ཆེན་ལྟ་བུ་ཞིག་གྲུབ་ཟིན་ལ། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། ཁོང་གི་བཞེད་པ་ཁག་རྩལ་འདོན་དང་། རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ནས་ཕེབས་ཡོད་པ་ཡང་ཁ་གསལ་གཏིང་ཆགས་གསལ་འདུག  ད་ལྟའི་ཆར་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་བཤད་གྲྭ་ཁག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ཡང་། སློབ་ཚན་མང་ཆེ་བ་མི་ཕམ་པའི་གསུང་དེ་ཚོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད།

དྲི་བ།  ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་པོད་ག་ཚོད་ཙམ་ཡོད་དམ། དེའི་ནང་དུ་ང་ཚོའི་བཤད་སྲོལ་ལྟར་རིག་པའི་གནས་ལྔའམ་གནས་བཅུ་ཚང་མ་ཚང་ཡོད་རེད་དམ།

ལན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་འབུམ་ལ་མཚོན་ན། སྤྱིར་དེང་སང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་མཛད་མཁན་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་པས། པོད་གྲངས་ཀྱང་འདྲ་མིན་ཡོང་སྲིད། འོན་ཀྱང་གངས་ཅན་རིག་གཞུང་དཔེ་རྙིང་མྱུར་སྐྱོབ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་པར་དུ་བཏབ་པ་དེ་ལ། གླེགས་བམ་སོ་གཉིས་དང་། འཇམ་དབྱངས་དྷིཿཡིག་སེར་པོའི་དཔེ་སྐྲུན་ཚོགས་པ་ནས་པར་དུ་བཏབ་པ་དེ་ལ་པོད་སོ་གསུམ་བཞུགས། དེའི་ཁྲོད་དུ་མཆན་གཞུང་དཀྱུས་ལ་ཕྱིས་སུ་བཙུད་པ་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་གསུང་ཟིན་རིགས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྒྲིགས་པ་ལྟ་བུ། ཁ་སྐོང་ཞུས་པ་སོགས་ཀྱང་ཚུད་ཡོད་པ་རེད། ཡང་«རྩ་གསུམ་སྤྱིའི་བསྙེན་ཡིག་»ལྟ་བུ་སོགས་མི་ཕམ་པའི་གསུང་ཡིན་ལ། གསུང་འབུམ་ཁྲོད་མི་བཞུགས་པའི་གཞུང་ཚན་དེ་འདྲ་ཡང་ཡོད་རབས་ཐོས། དེ་བཞིན་དུ། ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོར་རིག་པའི་གནས་ལྔ་དང་བཅུ་ཚང་མ་ཚང་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། སྤྱིར་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་གཅིག་ནས་མང་པོ་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་ནས་གསུང་འབུམ་ཁྲོད་བཞུགས་མེད་པའི་གཞུང་ཚན་དེ་འདྲ་ཡང་ཡོད་ཕྱིར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུས་ཡག་པོ་ཞིག་མ་ལོན་བར་དང་། ཡང་ན་དེ་དག་གི་བར་གསེང་ལ་དངོས་སུ་འཛུལ་ནས་བསྔོགས་འདོན་གཏིང་ཟབ་ཅིག་མ་ཐུབ་ཀྱི་བར། ཁོང་གི་གསུང་དེ་དག་ལ་རིག་པའི་གནས་ལྔ་དང་བཅུ་ཚང་མིན་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་ན། ཏག་ཏག་ཅིག་བསྡད་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་སྐོར་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བ་དང་། གཏིང་ལོན་པ་ཞིག་ཞུ་མི་ཤེས་ཀྱང་། རིག་པའི་གནས་ཆེན་ལྔ་ལ་མཚོན་ན། གཞུང་རང་རྐང་ཚུགས་པ་མང་དུ་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་མཚན་གཞི་ཙམ་རེ་ངོས་འཛིན་བྱས་ན། བཟོ་ལ་མཚོན་ན། «བཟོ་གནས་ཉེར་མཁོའི་ཟ་མ་ཏོག་»དང་། «སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་ཐིག་རྩ་རབ་གསལ་ཉི་མ་» གསོ་བ་རིག་པ་ལ་མཚོན་ན། «བདུད་རྩི་སྙིང་པོ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་གསང་བ་མན་ངག་གི་རྒྱུད་ལས་དུམ་བུ་དང་པོ་རྩ་བའི་རྒྱུད་སོགས་རྒྱུད་བཞིའི་དཀའ་མཆན་གཅེས་པར་བཏུས་པ་འདོད་འབྱུང་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་»དང་། «དུམ་བུ་གསུམ་པ་མན་ངག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་དཀའ་མཆན་» «ཕྱི་མ་ཕྲིན་ལས་རྒྱུད་ཀྱི་དཀའ་མཆན་» «གསོ་བ་རིག་པའི་མན་ངག་གཅེས་བཏུས་དང་ལག་ལག་དམར་ཁྲིད་ཀྱི་སྐོར་ཕན་བདེའི་བང་མཛོད་»སོགས་སྨན་གྱི་སྐོར་མང་དུ་བཞུགས། གཏན་ཚིགས་རིག་པ་ལ་མཚོན་ན། «བསྡུས་ཚན་རིག་ལམ་སྒོ་འབྱེད་» «ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་གཞུང་གསལ་བར་བཤད་པ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་» «ཚད་མ་རིགས་པའི་གཏེར་མཆན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རུ་མཚོན་» «ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་མཆན་འགྲེལ་རིགས་ལམ་རབ་གསལ་སྣང་བ་»སོགས། ནང་དོན་རིག་པ་ལ་ནི། བཤད་མི་དགོས་པས་འདིར་མ་བཀོད། རིག་པའི་གནས་བཅུའི་དབང་དུ་བྱས་ན། གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་རྒྱུས་ལོན་མཐིལ་ཕྱིན་ཞིག་མེད་པས། རྩད་བཅད་ནས་ཞུ་མི་ཐུབ་ཀྱང་། རོབ་ཚོད་ཙམ་བྱས་ན། དང་པོ་ལྔ་གཞིར་བཞག་དང་། དེའི་སྟེང་སྐར་རྩིས་རིག་པ་ལ། «དུས་འཁོར་གྱི་འགྲེལ་ཆེན་»སོགས་སྤྱི་དང་། བྲེ་བྲག་ཏུ། «སྐར་རྩིས་སྣ་ཚོགས་»སུ་སྐར་རྩིས་ཀྱི་སྐོར་མང་དུ་འབྱུང་། སྙན་ངག་རིག་པ་ལ་མཚོན་ན། «སྙན་འགྲེལ་དབྱངས་ཅན་རྒྱས་པའི་རོལ་མཚོ་» མངོན་བརྗོད་ལ། གཞུང་རང་རྐང་ཚུགས་པ་དེ་རེད་ཟེར་ནས་ཞུ་མི་ཐུབ་ཀྱང་། «སྐད་གཉིས་ཤན་སྦྱར་རབ་གསལ་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་»ནི། སྤྱིར་བོད་ལེགས་ཤན་སྦྱར་ཡིན་པ་མ་ཟད། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་རེ་རེ་ནས་རྒྱས་པར་བཀོད་འདུག་པས་མངོན་བརྗོད་ཀྱི་གཞུང་དེ་འདྲ་ལ་བཞག་ཀྱང་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་བྱུང་། དེ་བཞིན་དུ། ཟློས་གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་མཚོན་ཡང་། «གླུ་བྲོ་སྒྱུ་མའི་རོལ་མོ་»དང་། «གླིང་བྲོ་བདེ་ཆེན་རོལ་མོ་» «རྟེན་འབྲེལ་ལམ་ཡག་འཆམ་ལུགས་»སོགས་ནི། གླུ་ཚིག་གཅིག་པུ་མིན་པར། བྲོ་ཡི་སྟངས་སྟབས་དང་གར་གྱི་ཉམས་ཆུན་ཚོད་ནས་ཀྱང་ཞིབ་པར་བརྗོད་ཡོད་པས། ཟློས་གར་གྱི་ཕྱོགས་ལ་གཏོགས་པ་ཞིག་མིན་ནམ་སྙམ། གཞན་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་གཞུང་ནི། «བརྡ་སྤྲོད་པ་དབྱངས་ཅན་ངག་གི་མེ་ལོང་»ཟེར་བ་དེ་ཉིད་བཞག་ན་མི་ཆོག་གམ་སྙམ། དེ་ལ་སྤྱིར་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་གཞུང་ཟེར་ནས། ཆེད་དུ་བྲིས་པ་མེད་ཀྱང་། གཞུང་དེའི་བཤད་བྱ་གཙོ་བོ་ནི། ལེགས་སྦྱར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་མཛད་སྟངས་དང་ཚིག་མཐའ་འདྲེན་སྟངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་འབྱུང་སྙམ།

དྲི་བ།  ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་དག་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་བའི་གདན་ས་ཁག་གིས་རྩ་བའི་བསླབ་བྱ་བྱས་ནས་སློབ་གཉེར་གནང་གི་ཡོད་དམ།

ལན། གོང་དུ་ཞུས་གྲུབ་པ་ལྟར་རེད། དེང་གི་ཆར་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་བཤད་གྲྭ་ཁག་ལ་མཚོན་ན། རྣམ་གྲོལ་གླིང་རེད། གསེར་རྟ་སྒར་རེད། དེ་བཞིན་དུ་མ་དགོན་དྲུག་དང་། བུ་དགོན། ཡང་དགོན་དང་བཅས་པ་གང་ལ་ཆ་བཞག་རུང་། སློབ་ཚན་གཙོ་བོ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གཞུང་དེ་ཚོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་སྔ་འགྱུར་མཐོ་སློབ་མདོ་སྔགས་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་གླིང་ལ་མཚོན་ན། འཛིན་རིམ་དང་པོར། «གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་དགེ་ཚུལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་མཆན་འགྲེལ་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ་» གཉིས་པར། «དབུ་མ་རྒྱན་འགྲེལ་འཇམ་དབྱངས་བླ་མ་དགྱེས་པའི་ཞལ་ལུང་»དང་། «མཁས་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་» དེའི་«སྡོམ་བྱང་» «ཡིད་བཞིན་མཛོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་བསྡུས་པ་» འཛིན་རིམ་གསུམ་པར། «དབུ་མ་རྩ་བའི་མཆན་འགྲེལ་གནས་ལུགས་རབ་གསལ་ཀླུ་དབང་དགོངས་རྒྱན་» «དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཤེས་རབ་རལ་གྲི་» «སྙན་དངགས་མེ་ལོང་མའི་འགྲེལ་པ་དབྱངས་ཅན་དགྱེས་པའི་རོལ་མཚོ་»ལས་ལེའུ་བར་པའི་དབུ་ནས་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་བར། འཛིན་རིམ་བཞི་པར། «དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་མཆན་འགྲེལ་རིན་པོ་ཆེའི་དོ་ཤལ་བློ་གསལ་དགྱེས་པའི་མགུལ་རྒྱན་» «ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་གཞུང་གསལ་པོར་བཤད་པ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»ལེའུ་གཉིས་པ། «དབྱངས་ཅན་དགྱེས་པའི་རོལ་མཚོ་»ལས་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་རྒྱན་ནས་ལེའུ་བར་པ་ཆ་ཚང་། «ཤེས་རབ་ཀྱི་ལེའུའི་ཚིག་དོན་གོ་སླ་བར་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནོར་བུ་ཀེ་ཏ་ཀ་» «དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་» འཛིན་རིམ་ལྔ་པར། «ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཆན་འགྲེལ་མི་ཕམ་ཞལ་ལུང་» «སྟོང་ཐུན་ཆེན་མོ་སེངྒེའི་ང་རོ་» «ངེས་ཤེས་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོན་མེ་» «ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»ལེའུ་དང་པོ། «ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་གྱི་དགོངས་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཐེག་མཆོག་བདུད་རྩིའི་དགའ་སྟོན་» འཛིན་རིམ་དྲུག་པར། «ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»ལེའུ་གསུམ་པ། «ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྣམ་འབྱེད་» འཛིན་རིམ་བདུན་པར། «ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»ལེའུ་བཞི་པ། «གསང་སྙིང་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་མུན་སེལ་གྱི་སྤྱི་དོན་འོད་གསལ་སྙིང་པོ་» འཛིན་རིམ་དགུ་པར། «དཔལ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་བཀའ་བརྒྱད་ཀྱི་སྤྱི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ་དངོས་གྲུབ་སྙིང་པོ་»བཅས་སློབ་ཚན་ལ་གཏན་འབེབས་ཞུས་པ་མ་ཟད། འཆད་རྩོད་རྩོམ་གྱི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་རུང་། གཙོ་བོ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་དེ་ཚོར་བརྟེན་བསྡད་པ་ཤ་སྟག་ཅིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།

དྲི་བ།  ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་དང་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་གཞན་ཚོས་ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ལ་སློབ་གཉེར་དང་ཞིབ་འཇུག་གནང་གི་ཡོད་པ་ཁྱེད་ལ་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་དམ།

ལན། གོང་དུ་ཞུས་གྲུབ་པ་ལྟར་རེད། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ལ་ནང་དོན་རིག་པ་གཅིག་པུ་མིན་པར། རིག་གནས་ཆེན་པོ་ལྔ་དང་བཅུ་གང་གི་དབང་དུ་བཏང་རུང་། དེ་དང་དེའི་གཞུང་ལུགས་དང་བསྟན་བཅོས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་བསྡད་པ་དེ་རེད། དེའི་ཕྱིར། ཁོང་གི་གསུང་ལ་དོ་སྣང་མཛད་མཁན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་རུང་། ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་སྣང་། དཔེར་ན་«རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ས་གཞི་སྐྱོང་བའི་རྒྱན་»ལྟ་བུར་མཚོན་ན། བོད་ས་སྟོད་སྨད་མེད་པར་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་མང་པོའི་སློབ་ཚན་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་གོ་ཐོས་བྱུང་། «སྙན་འགྲེལ་དབྱངས་ཅན་དགྱེས་པའི་རོལ་མཚོ་»ལ་མཚོན་རུང་། སྙན་ངག་སྨྲ་བ་གྲགས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་དེའི་སྐོར་ནས་གླེང་སློང་མང་དུ་གནང་ཡོད། གཞན་དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན་ལ་མཚོན་ན། དེང་སང་བཀའ་བརྒྱུད་ཕྱོགས་ལ་ཁྲིད་རྒྱུན་དང་ལུང་རྒྱུན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟ་ཡིན་རུང་འཆད་སྤེལ་མཛད་བཞིན་པ་དེ་འདྲ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་ཕྱོགས་དེ་བ་ལ་མི་ཕམ་པའི་སྨན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་དང་སྨན་དཔྱད་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་སྨན་རྒྱུན་འཛིན་དང་། མི་ཕམ་གྱི་ཐིག་རྩ་གཞིར་བཞག་པའི་རིག་གནས་ཤུལ་འཛིན་པ་ཡང་ད་དུང་ཡོད་རབས་གོ་ཐོས་བྱུང་། དེ་བཞིན་གླིང་བྲོ་བདེ་ཆེན་རོལ་མོ་ལ་མཚོན་རུང་། མི་སྐྱ་དེ་ཚོའི་ཁྲོད་ཧ་ཅང་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་རེད། «སྐད་གཉིས་ཤན་སྦྱར་རབ་གསལ་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་»ལ་མཚོན་ན། དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གིས་གཙོས། ལེགས་སྦྱར་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོད་པའི་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་དེ་རིང་ཁ་སང་དོ་སྣང་གསར་པ་ཞིག་གནང་བཞིན་པའི་སྒང་རེད། ཧམ་བྷག་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཁས་དབང་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག་མཆོག་ལ་མཚོན་ན། སྐད་གཉིས་ཤན་སྦྱར་ལ་དོ་སྣང་མཛད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་གལ་ཆེན་དང་གདེང་འཇོག་གནང་བཞིན་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། གཞན་རྙིང་མའི་མཁས་པ་ཙམ་མིན་པར། ཁོང་གི་གསུང་ལ་དོ་སྣང་མཛད་མཁན་ནི། སྐུ་འཚོ་བཞུགས་སྐབས་ནས་བཟུང་བྱུང་ཡོད་པ་བརྒལ་ལན་རྣམ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་གཟིགས་ན་ངེས་ཐུབ། བོད་སྤྲུལ་གྱིས་ཀྱང་ཁོང་གི་གསུང་དེ་ཚོའི་རིན་ཐང་དང་ཡོན་ཏན་དམིགས་བསལ་ཤིག་མཇལ་ནས་ཆེད་དུ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་ལ་ཕེབས་ཀྱང་། རྗེས་མ་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དེ་རེད། ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་ཀྱང་། མ་ཧཱ་པཎྜི་ཏ་མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པའི་མཚན་གྱི་དབུགས་དབྱུང་གནང་བ་མ་ཟད། «ཚད་མ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»དང་། «བཀའ་བརྒྱད་རྣམ་བཤད་»སོགས་ཀྱི་བཤད་ལུང་གསན་ཚུལ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཁོད་བསྡད་པ་དེ་རེད། ཕྱིས་ཀྱི་བཀའ་བརྒྱད་པ་དང་། ས་སྐྱ་པ། ཇོ་ནང་པ། དགེ་ལྡན་པ་སོགས་རིས་མེད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོའི་གཞུང་འགྲེལ་བསྟན་བཅོས་དང་། རྣམ་བཤད་སོགས་ལ་ཡང་། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ཁུངས་ལ་དྲང་ས་དང་། དགག་སྒྲུབ་མཛད་ས། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་བཞེད་པ་རྩལ་འདོན་མཛད་ས་སོགས་ཀྱང་མང་པོ་རེད། གཞན་ཡང་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་མང་པོ་ཞིག་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་བཤད་གྲྭ་ཁང་གིས་སློབ་ཚན་ལ་གཏན་འབེབས་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཀའ་བརྒྱུད་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་གནང་ས་དེ་འདྲས་ཀྱང་། སློབ་ཚན་ལ་བཞག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལྟོས་ན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ལ་སློབ་གཉེར་མཛད་མཁན་དང་། དོ་སྣང་མཛད་མཁན། གདེང་འཇོག་མཛད་མཁན་སོགས་ཧ་ཅང་གི་མང་པོ་རེད་སྙམ། ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོ་ལ་མཚོན་ཡང་། འདིར་རིག་ཚོད་གོ་ཚོད་ཙམ་གཞིར་བཞག་བྱས་ཏེ་མདོར་བསྡུས་ཙམ་ཞུས་ན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ཨིན་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བ་དང་། སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་ཞིབ། གཞུང་འགྲེལ་དེ་འདྲ་ལ་དཔྱད་ཞིབ། ལྟ་གྲུབ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ཆེད་རྩོམ་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་མང་རེད། དཔེར་ན། མཁས་དབང་ཌཀ་ཝོར་ཐ་ (Douglas S. Duckworth) ཡིས་«མི་ཕམ་པའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་» (Mipham on Buddha-Nature) དང་། པེ་ཊི་ཊ་ (John W. Pettit) ཡིས་«མི་ཕམ་པའི་ངེས་ཤེས་སྒྲོན་མེ་ཨིན་བསྒྱུར་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་ཆེད་རྩོམ་» (Mipham’s Beacon of Certainty: Illuminating the View of Dzogchen, the Great Perfection)  དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་«མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་»ཤིག་ཀྱང་འདུག སློབ་དཔོན་ཀརྨ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་«སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྩོད་གླེང་དང་མི་ཕམ་པའི་དགོངས་དཔྱོད་» (Mipham’s Dialectics and the Debates on Emptiness) ཅེས་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཆེད་རྩོམ། ཡན་ནེ་ཀེ་ཇོ་སི་ཕུན་སུ་ཇི་ཏ་ (Yanneke Josephus Jitta) ཡི་«མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ཆེའི་ཧྭ་ཤང་མ་ཧཱ་ཡ་ནའི་གྲུབ་དོན་» (Mipham Gyatso Rinpoche’s ‘Makeover’ of Hwashang Moheyan) དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཁས་དབང་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གི་«མི་ཕམ་པས་རང་མཚན་གྲུབ་པའི་རིགས་ཁས་ལེན་ནམ་» (Was Mi-pham a Dialectical Monist?) དང་། «མི་ཕམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རྣམ་བཞག་གི་བཞེད་ཚུལ་» (A Recent Study of Mi-pham’s Interpretation of the Tathāgatagarbha Theory) «སངས་རྒྱས་དང་གྲུབ་ཐོབ་དགོངས་པ་གཅིག་ས། མི་ཕམ་གྱི་ཟུང་འཇུག་གི་ལྟ་བ་» (Where Buddhas and Siddhas Meet: Mipam’s Yuganaddhavāda Philosophy) སོགས་དང་། གཞན་ཨིན་བསྒྱུར་ལ་མཚོན་ན། «གསུང་གི་སེངྒེ། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེ་» (Lion of Speech: The Life of Mipham Rinpoche) དང་། «མན་ངག་ལྟ་ཕྲེང་དང་མན་ངག་ལྟ་ཕྲེང་འགྲེལ་པ་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ་» «འཇུ་མི་ཕམ་དང་མཁན་པོ་གཞན་དགས་མཛད་པའི་བྱམས་པའི་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་» «སྤྱི་དོན་འོད་གསལ་སྙིང་པོ་» «རྒྱུད་བླའི་མཆན་འགྲེལ་» «གཞན་སྟོང་ཁས་ལེན་སེངྒེ་ང་རོ་» «དོན་རྣམ་ངེས་ཤེས་རབ་རལ་གྲི་»སོགས་མང་དུ་འབྱུང་། འདིར་ས་བཅད་མ་སྟོང་ཙམ་ཞུས་པ་ལས། སྤྱིར་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་ཚད་པ་ཡང་ཞུ་ག་ལ་དགོས། དེ་བཞིན་དུ་མི་ཕམ་པའི་གསུང་ཁོ་ན་རྩལ་འདོན་མཛད་ས་ལས་གཞན། རྙིང་མའི་ལྟ་གྲུབ་སྤྱི་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་ཆེད་རྩོམ་དེ་ཚོའི་ནང་དུའང་མི་ཕམ་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་། བཞེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་འབྱུང་ཡང་འདིར་ཞུ་ལོང་མ་བྱུང་།

དྲི་བ། ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ཁག་ལས་གྲགས་ཆེ་བ་དང་འགྲོ་དོན་ཆེ་བ་གང་དང་གང་ཡིན་ནམ།

ལན། སྔ་འགྱུར་བའི་བཤད་གྲྭ་ཁག་ལ་ཆགས་བཞག་ན། ཁོང་གི་གསུང་ལས་གྲགས་ཆེ་བ་དེ་ཚོ་ནི། «ཚད་མ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»དང་། «ཤེར་འགྲེལ་ཀེ་ཏ་ཀ་» «ངེས་ཤེས་སྒྲོན་མེ་» «དོན་རྣམ་ངེས་ཤེས་རབ་རལ་གྲི་» «བརྒལ་ལན་རྣམ་གསུམ་» «སྟོང་ཐུན་སེངྒེའི་ང་རོ་» »དབུ་མ་རྒྱན་འགྲེལ་» «ཡིད་བཞིན་མཛོད་གྲུབ་བསྡུས་» «སྤྱི་དོན་འོད་གསལ་སྙིང་པོ་» «བཀའ་བརྒྱད་རྣམ་བཤད་»སོགས་རེད་སྙམ། དེ་ཚོ་ནི་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གཙང་མ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གནད་གཙོ་བོ་སྟོན་ས་རྐྱང་རྐྱང་རེད། དེ་མིན་གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་རེད། རིག་གནས་ལ་མཁས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་། «སྙན་འགྲེལ་»ལྟ་བུ་དང་། «ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་»ལྟ་བུ། ཡང་ན་«སྐད་གཉིས་ཤན་སྦྱར་»ལྟ་བུ་སོགས་ཀྱང་གལ་ཆེན་དང་དོན་ཆེན་ལ་རྩི་བཞིན་པ་དེ་འདྲ་རེད། འགྲོ་དོན་ཆེ་ཆུང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། དེ་ཡང་གོང་དུ་ཞུས་ཚར་སྙམ། སྤྱིར་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ལུགས་རིང་འཛིན་པའི་མཁས་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་དང་འགྲོ་དོན་ལས་ཆེ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་ཡོད་མི་སྲིད་པ་འདྲ་ཞིག་རེད། གསུང་དེ་ཚོའི་ནང་ནས་ཀྱང་། འགྲོ་དོན་རྒྱས་ཤོས་ལ་བསམ་ན། དེ་ཡང་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་གླེང་ཡ་འདུག་སྙམ། དཔེར་ན་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཆུང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། «གླིང་བྲོ་བདེ་ཆེན་རོལ་མོ་»དང་། «བསྟན་རྒྱས་སྨོན་ལམ་» «དབང་སྡུད་གསོལ་འདེབས་»སོགས་བྲོ་དང་འདོན་ཆོག་གི་རིགས་དེ་དག་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་དར་ཁྱབ་ཧ་ལས་པ་ཞིག་རེད། རྙིང་མའི་བཤད་གྲྭ་ཁག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། གོང་དུ་ཞུས་ཟིན་པ་ལྟར་རེད། ལྟ་གྲུབ་དང་འབྲེལ་བསྡད་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་ཡིག་ཆ་དེ་ཚོའི་ཕྲིན་ལས་དང་འགྲོ་དོན་ལ་ཆ་བཞག་ན། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་མཁས་པ་སུ་ཡིས་ཀྱང་མཚོན་ཐབས་མེད་པ་ལྟར་རེད། འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་ཅི་བྱས་ཀྱང་། གཙོ་བོ་ཁོང་གི་ཡིག་ཆ་དེ་ཚོར་གཏུགས་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་«མདོ་སྡེ་རྒྱན་འགྲེལ་»དང་། «ཚད་འགྲེལ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་»གཉིས་ལ་མཚོན་ན། བརྗོད་བྱའི་དཀའ་གནད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསླངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཚིག་འགྲེལ་ལ་མཚོན་ཡང་དབུ་ནས་མཇུག་བར་མཐར་ཆགས་སུ་གནང་ཡོད་པས། གཞུང་དེ་དག་ལ་ཚིག་འགྲེལ་མཐར་ཆགས་སུ་སོང་ཡོད་པའི་འགྲེལ་པ་ཞིག་ལ། ཕལ་ཆེར་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་བོད་འགྲེལ་གཅིག་པུ་ལས། གཞན་དེ་འདྲ་ཞིག་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་དམིགས་གསལ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་རེད། «དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན་»ཡང་། བུ་ལུགས་དང་། དོལ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བཤད་པ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ནས་འཆད་ཡོད་ཕྱིར། དེ་ཡང་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་བསྡད་ཡོད་པར་དྲན། དེའི་ཕྱིར་དེང་སང་བཤད་གྲྭ་དང་གྲྭ་ས་གཞན་དེ་ཚོས་ཀྱང་གཞུང་དེ་ཚོ་པར་སྐྲུན་མཛད་ཡ་འདྲ་དང་། ཡང་ན་དཔེ་ཀློག་མཛད་ཡ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཇེ་མང་ཇེ་མང་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད།

དྲི་བ།  ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ཁག་སློབ་གཉེར་གནང་དགོས་པ་ག་རེ་གཟིགས་ཀྱི་འདུག ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ལ་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ག་རེ་ཡོད་རེད།

ལན། སྔ་འགྱུར་བའི་བཤད་གྲྭ་ཁག་ལ་བཞུགས་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་། སྤྱིར་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ལ་རྒྱུས་གང་འཚམས་རེ་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ངས་བསམ་ན། ད་དུང་ཡང་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་གོང་འོག་ཡོངས་སུ་བསྒྲིགས་ནས་གཟིགས་ཐུབ་མཁན་དང་། ཕྱི་ནང་མེད་པར་བསྔོགས་འདོན་མཛད་ཐུབ་མཁན་གྱི་སློབ་གཉེར་བ་ཧ་ཅང་ཉུང་བར་མཐོང་། གལ་སྲིད་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ནས་བཟུང་། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནས་བཟུང་། ཁོང་གི་གསུང་སྤྱིའི་གནས་བབས་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱུས་ཡོད་པ་ཞིག་མ་བྱུང་བར། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་བཞེད་དང་། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གནད་གསང་ངོ་མ་ཞིག་རྙེད་དགོས་ན་ཧ་ཅང་དཀའ་མོ་རེད། དེ་རིང་ཁ་སང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོ་ལ་ཆ་བཞག་ནས་བཤད་ཀྱང་། ང་ཚོས་འདི་རེད་དང་། དེ་མ་རེད་ཟེར་ནས་འཛིན་མཚམས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོས་བསམ་ན། ང་ཚོའི་བཤད་བསྡད་པ་དེ་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་ཆུང་དྲགས་པ་དང་། ཁུངས་ཉུང་དྲགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ལ་གཟིགས་བཞིན་པ་དངོས་ཡོད་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེས་ན། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་ལྟ་གྲུབ་དང་བཞེད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད་ཟེར་ནས་གླེང་དགོས་ན། ངེས་པར་དུ་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོགས་འདོན་མཛད་དེ། ཁུངས་འདང་ངེས་ཤིག་སྤྲོད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཕྱི་ལ་བཤད་དགོས་ན་ཡང་འདྲ། ནང་ལ་ཉར་དགོས་ན་ཡང་འདྲ། གང་ལྟར་སྤུས་ཚད་མཐོན་པོ་ཞིག་ཨེ་ཡོང་ལྟ་ཡ་འདི་གལ་ཆེན་ནང་གི་དོན་ཆེན་རེད། དེ་མིན་ཉི་མ་གཅིག་ལ་ང་ཚོའི་འཛིན་མཚམས་དེ་ཚོ་ཁུངས་མེད་ལུང་མེད་དང་། ཡང་ན་བྱ་སྤུ་རླུང་གིས་གཏོར་བ་བཞིན་མི་ཆགས་པའི་ཉེན་ཁ་ཡང་མེད་པ་མ་རེད་སྙམ། གསུང་གི་ཆེ་བ་ཡང་། དྲི་བ་སྔོན་མ་ཞིག་ལ་ཟུར་ཙམ་ཞུས་ཟིན། གང་ལྟར་ཁོང་གི་གསུང་གི་ཆེ་བ་ཟེར་ནས་རྡོག་རྡོག་ཅིག་བཤད་དགོས་ན། དེ་རེད་ཟེར་ནས་ཞུ་མི་ཤེས་ཀྱང་། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་རིང་ལུགས་ཐད་མཁས་པ་གཞན་སུ་གཅིག་དང་ཡང་མི་འདྲ་བའི་བཞེད་མཚམས་ཐུན་མོང་མིན་པ་མང་དུ་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་མཁས་པ་གཞན་གྱི་བཞེད་སྒྲོས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཡང་དགག་པ་ནན་མོ་མཛད་ཡོད་པས། སློབ་གཉེར་བ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། མིག་འབྱེད་ཐུབ་པའི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བསྡད་ཡོད་རེད། དེ་བཞིན་དུ། མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་དེ་ཚོར། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས། ལུང་རིགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་སོགས་ཚད་མཐུག་པོ་རེ་ཡོད་པ་ལས། འོལ་ཚོད་ཀྱིས་བཤད་པ་སོགས་མཛད་མེད་པའི་གནས་ཀྱང་ཧ་ཅང་གསལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞུང་དེ་ཚོར་བཀླགས་ན། ཁོང་ཐོས་རྒྱ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ཡང་། ངང་གིས་མཇལ་ཐུབ། ཁོང་གི་གསུང་ལ་གཞན་གྱིས་ཡིད་དབང་འགུག་པའམ་འཕྲོག་པའི་ནུས་མཐུ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་། དེ་དག་གིས་མིན་ནམ་སྙམ། ད་དུང་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། མཛད་བྱང་དེ་ཚོར་གཟིགས་ན། བརྩམས་ཆོས་དེ་ཚོ་མང་ཆེ་བ་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ནང་བརྩམས་བཞག་པ་ཤ་སྟག་རེད། དཔེར་ན། «དབུ་མ་རྒྱན་འགྲེལ་»དེ་ཉིད་ནག་པ་ཟླ་བའི་ཚེས་གསུམ་ལ་མགོ་བརྩམས་ནས་སྔ་ཐུན་རྣམས་སུ་བརྒྱུད་མར་བྲིས་ཏེ་ཟླ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེས་ཉེར་བཞི་ལ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་མཇུག་བྱང་དུ་གསལ་བས་ཉིན་ཉི་ཤུའི་ནང་ལ་མཛད་པ་དང་། «ཤེར་འགྲེལ་ཀེ་ཏ་ཀ་»ས་སྟག་ལོའི་སྟོན་ཟླ་ར་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཐུན་གསེང་དུ་བྲིས་ཤིང་ཟླ་བ་དེའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་ལ་རྫོགས་པར་གསལ་བས་ཉིན་བཅུ་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་མཛད་པ་དང་། དེ་བཞིན་«ངེས་ཤེས་སྒྲོན་མེ་»སྟན་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ཤར་མར་བྲིས་པ་དང་། «དམ་ཆོས་དོགས་སེལ་»ལ་ཉིན་གཉིས་དང་། «བརྒལ་ལན་ཉིན་བྱེད་སྣང་བ་»ལ་ཞག་བཅུ་དང་། ད་དུང་«རབ་གསལ་བརྒལ་ལན་»མཛད་སྐབས་སྐུ་སྙུན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་འགོར་འགྱང་ལ་ཕྱིན་རབས་གསུངས་ཀྱང་ཞག་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མ་ཐོགས་པ་སོགས་ཀྱང་དཔག་དཀའ་བའི་ཡོན་ཏན་ཞིག་རེད་སྙམ།

འདིར་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་གི་ཞིག་ནང་དྲི་བ་དེ་ཚོར་ལན་ཕུལ་བ་ཡིན་པས། ནོར་འཁྲུལ་དང་། འགལ་འཛོལ་སོགས་ཡོད་ན་སྙིང་ནས་བཟོད་གསོལ་ཞུ།
ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ཚོའི་དྲི་བར་དང་ལེན་དང་ལན་འདེབས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།

དྲི་བ་ཞུ་མཁན་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་འགོད་པ་བསྟན་འཛིན་ལམ་བཟང་།