བོད་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ། (ལེ་ཚན་གསུམ་པ)
དེང་སང་ལ་མཚོན་ན་བོད་མི་ཁྲི་བཞི་བརྒྱ་མ་གཏོགས་མེད་པ་འདི་མི་རིགས་ཉམས་སོང་བའི་རྟགས་ཡང་དག་ཅིག་རེད།
འདི་འདྲའི་མང་བོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་གཡོ་བྱུས་འདྲ་མིན་གྱིས་མེད་པར་བཏང་བ་རེད། དཔེར་ན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་ལ་མཚོན་ན་༢༠༠༣་དང་༢༠༠༤་ལོར་བོད་མིའི་གྲངས་ཁྲི་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པར་བཤད། ཁ་སང་དེ་རང་བོད་མི་ཁྲི་བརྒྱད་མ་གཏོགས་མེད། དེ་བཞིན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་ན་༢༠༠༣་དང་༢༠༠༤་ལོར་གྲྭ་བ་ཁྲི་གཅིག་དང་སྟོང་གཉིས་ཡོད། དེང་སང་བརྒྱད་སྟོང་ལྷག་ལས་མེད། འདི་དག་རྒྱ་ནག་ཁོ་རང་གིས་མི་དམངས་ལ་མི་སེར་ལག་ཁྱེར་བཟོ་བཞིན་པ་ལ་བལྟས་ན་ཧ་ཅང་གསལ། འདི་ལྟར་མི་རིགས་ཤིག་ཉམས་བཞིན་ཡོད་དུས་མི་རིགས་དེའི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་ཉམས་བཞིན་པ་བཤད་ཀ་ལ་དགོས།
རྒྱ་ནག་རང་ལ་མཚོན་ན་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཙམ་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་ས་ཆར་ཁོ་ཚོས་ཁ་མི་སོས་ཤིང་རྒྱབ་མི་ཁེབས་པས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་ཚར་གཅོད་བྱས་ནས་བོད་མིའི་ཁེ་དབང་དང་གོ་ས་འཕྲོག་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་བོད་ལ་མཚོན་ན་མི་གྲངས་ཁྲི་བཞི་བརྒྱ་ལས་མེད་པས་མི་གྲངས་འཕར་དགོས་པ་ལས་འཆར་ལྡན་བུ་སྐྱེས་ཟེར་བ་འདི་ཁྱོན་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་དོན་མེད། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་མི་གྲངས་འདིས་ང་ཚོའི་ས་ཆར་ཁེབས་ཀྱི་མེད། རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་དགོས་ཟེར་གྱིན་ཡོད་ཀྱང༌། བརྩི་འཇོག་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པ་མ་ཟད་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་བསམ་ངན་བཅངས་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་གཅིག་པས་བོད་ས་བཟུང་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཧམ་སེམས་ཆེ་སྟབས།ང་རང་གི་སེམས་ནས་མ་བཟོད་པ་ཡིན། གཡོ་སྒྱུས་འཆམ་མཐུན་དངོས་མ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་མེད། དོན་དངོས་ཀྱི་འཆམ་
མཐུན་ཞིག་སྐྲུན་འདོད་ན་སེམས་ཀྱི་འཆམ་མཐུན་ཡང་དག་པ་ཞིག་སྐྲུན་ན་ད་གཟོད་འཆམ་མཐུན་རེད། འུ་ཚོས་བཤད་ཕྱོགས་ལ་ྋརྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་སྟེང་མཚན་དང་སྙན་གྲགས་ཐོབ་དགོས་པར་གླེང་གིན་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་པ་ཀུན་གྱིས་གཙུག་ཏུ་བཀུར་ནས་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད། ད་དུང་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཁོང་གི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་ཁོང་གི་སེམས་ན་ཐུགས་ངལ་མེད་སོང་བ་མ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ད་ལྟ་དགུང་ལོ་དོན་བཞི་ལ་ཐུག་གི་བར་བཞུགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རང་གི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་དབང་གི་ཆེད་དུ་དྲང་བདེན་གྱི་སྒོ་ནས་ལྟ་བ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པར་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཞི་འགྲིག་འབྱུང་རྒྱུ་དགོངས་ཡོད།ང་ཚོས་ཀྱང་བསམ་བློའི་གཞི་རྩ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ནས་རང་རང་ས་ནས་རང་ཚུགས་བཟུང་སྟེ་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ་སྐབས་སུ་བབས་པའི་གནད་འགག་གི་ལས་དོན་གལ་ཆེར་མཐོང༌། ང་ཚོས་ང་ཚོ་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་རབས་དང༌། སྔོན་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་དང༌། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ལ་བོད་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཡ་མཚན་ཡིན་རབས་སོགས་
མང་བོ་བཤད་བཞིན་ཡོད། དངོས་གནས་ཁྱོད་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་ན་ཐ་ན་ང་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་གཙུག་གི་ནོར་བུ་༼ཡ་ཐོད་ཀྱི་མིག་ལྟ་བུ། ཡ་ཁོག་གི་སེམས་ལྟ་བུ་༽འདི་དེང་སང་ང་ཚོས་བདག་པོ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པར་ས་མཐའ་ན་མྱི་འཁྱམ་བཞིན་བསྡད་ཡོད། འདི་ལྟར་ནམ་ཞིག་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཞིང་དུ་ཕེབས་ན་ང་ཚོའི་བོད་མི་རིགས་འདིའི་ངོ་ཚ་མ་རེད་དམ། ངས་འདང་བརྒྱབ་ན་ྋརྒྱལ་དབང་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཞིང་དུ་ཕེབས་སོང་ཟེར་ན། ང་རང་ལ་མཚོན་ན་འདི་ནས་གོམ་པ་གསུམ་སྤོ་རྒྱུར་ངོ་ཚ། རྒྱུ་མཚན་ང་ཚོར་ཕན་ཚུན་ལ་ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་ལྟ་བུའི་བརྩེ་དུང་ཆགས་ཡོད་པ་དང༌། ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་ལྟ་བུའི་བསམ་བློ་ཆགས་ཡོད་པ་འདིའི་སྟེང་ནས་འདང་བརྒྱབ་ན་ང་ཚོའི་བོད་ཟེར་བ་འདི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གོམ་པ་སྤོས་ཏེ་རང་རང་གིས་མྱི་ཚུགས་རེ་བཟུང་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་མྱི་ཡི་རིན་ཐང་མེད་ཀི་བསམ། དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོས་རང་ཚུགས་ཐུབ་དགོས། རང་གི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པར་རྒྱ་ནག་གི་འོག་ནས་འཛུམ་བསྟན་ནས་བསྡད་ན། མི་རིགས་གཞན་གྱི་མདུན་ནས་གདོང་བསྟན་ཏེ་འགྲོ་འམ་རྒྱབ་སྐོར་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ཟེར། ད་དུང་དགོང་གི་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་ལ་དཔེ་རུ་བཞག་ནས་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས་དད་པ་བྱེད་བཞིན་པ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས། ནམ་རྒྱུན་ཁ་ནས་རྫིག་པོ་བཤད་ནས་ལག་ལེན་གྱི་སྟེང་ནས་དབེན་ན། ངས་བལྟས་ན་མི་དེ་རིགས་ལ་ཤ་ཞེན་རུས་ཞེན་མེད་པར་ནམ་ཡིན་ཡང་དཔལ་འབྱོར་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་ལ་གཡེང་ནས་བོད་རང་གི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་ལ་ཤ་ཚ་མེད་ཚེ་གད་སྙིགས་ནང་གི་མིར་མཐོང༌།ད་ལྟ་ང་ཚོས་རང་རང་གི་ཐད་ནས་སྐེ་རགས་ལྷམ་སྒྲོག་བསྡམ་སྟེ་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་རང་ཚུགས་བཟུང་ན། ད་གཟོད་ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་རང་སྐྱ་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོར་མཐོང༌། གལ་སྲིད་དངོས་གནས་ང་ཚོའི་མགོར་མི་ལེགས་པའི་ལྟས་ངན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཤར་ན། མ་འོངས་པར་བོད་མི་རིགས་འདི་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་རེད། ང་ཚོར་འདི་ལས་ལྷག་པའི་དཀའ་ཁག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། ཁ་སང་དེ་རིང་ང་ཚོར་ཅུང་གུ་ཡངས་ཤིག་ཡོད་པ་འདི་སུའི་བཀའ་དྲིན་རེད། འདི་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ངོས་ཟིན་དགོས། ནུབ་ཕྱོགས་གསར་གཏོད་ཟེར་བ་འདིར་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་བལྟས་ན་རོགས་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད། དོན་གྱིས་རང་མི་རིགས་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་རྒྱུ་དང་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་དང་ཐོན་ཁུངས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱིས་བདག་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ཧམ་སེམས་རེད། དེ་རིང་ང་ཚོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་ལྟོས་ཏེ་རང་ཚུགས་བཟུང་ནས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་མི་རིགས་འདི་རང་ཚུགས་ཐུབ་ཚད་དང་རང་སྐྱ་འཕེར་ཚད་ཡིན་པས་ང་ཚོའི་སུ་ཡིན་ནའང་སྙིང་སྟོབས་འདི་བསྐྱེད་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་རེད། དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་སྙིང་སྟོབས་མ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ང་ལྟ་བུའི་སེམས་སུ་ད་སྙིང་སྟོབས་འདི་བསྐྱེད་ས་མི་འདུག་སྙམ་ཀི དཔེར་ན་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་པ་མང་བོ་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། མི་ཚེ་ཟེར་བ་དེ་ཁ་སང་དང་དེ་རིང༌། སང་ཉིན་བཅས་ཀྱི་དུས་ཚོད་འདིས་གྲུབ་ཡོད་པ་དང་དེ་བས་ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདི་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་སང་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ལེགས་པོ་ཞིག་འགྲུབ་རྒྱུར་རེ་སྒུག་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཟེར་བ་རེད།
དེས་ན་ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདི་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་སང་ཉིན་ང་ཚོའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་མཉམ་འཛོམས་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་རང་གི་སེམས་གཏིང་གི་བདེ་སྡུག་འདི་སེལ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞིག་ང་རང་གི་སྙིང་ཁུངས་རུས་པའི་སྟེང་ན་ཡོད་ཀིམི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་རང་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་མི་གཅེས་མཁན་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་རང་གི་མི་རིགས་འདིའི་བདེ་སྡུག་དང་དྲང་བདེན་གྱི་ཆེད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་འདི་འདོར་ཐུབ་དགོས་པ་ཞིག་ཅེས་ཀྱང་ཡོད་དགོས། ཚེ་སྲོག་འདོར་མ་ཐུབ་ན་ད་ལྟ་ངས་གོང་ནས་བཤད་པ་ཇི་བཞིན་ནམ་ཞིག་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཤུལ་རེད་ཟེར་བ་དང༌། ད་ལྟའི་མན་ཇི་རྒྱལ་ཁབ་ཅི་བཞིན་བོད་འདི་གནའ་རྫས་ཁང་གི་ནང་འགྲེམ་སྟོན་མི་བྱེད་རྒྱུའི་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་ཀི དེ་ལྟར་ཡིན་ནའང་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཡིན་ནའང་ཆོག ལོ་རྒྱུས་འབྲི་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནའང་ལྔ་བཅུ་ལྔ་དགུའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་ཞིག་འབྲི་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ལ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུའང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྟོན་དུ་འཇུག་གི་མེད་པ་རེད། དེ་ལྟར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཤད་པ་ལ་སོགས་ཡྀན་ན་རྒྱ་ནག་རང་གི་རྫུན་རྔ་འཕུལ་གྱིན་ཡོད་པས་རེད། རྒྱ་ནག་ཁོང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་འཇར་པན་
དང་ཁོང་ཚོའི་སྐོར་བརྙན་འཕྲིན་དང་དཔེ་དེབ་མང་པོའི་ནང་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐོར་དེ་འདྲ་ཞིག་རིག་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཟད་དེ་འདྲའི་རིགས་བཟོ་རྒྱུར་གོང་རིམ་ནས་མར་གཉའ་གནོན་དང་བཙན་འཛིན་གྱིས་རྫུན་ཐོག་ལ་རྫུན་བརྩེགས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་དེར་བལྟས་པ་ཡིན་ནའང་ཤེས་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་མིན་ང་ཚོའི་བླ་མ་དང༌། དཔོན་པོ། རྩོམ་པ་པོ། གཞས་པ་སོགས་སུ་ཡིནའང་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་མི་འབོར་བར་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་འགག་གང་དུ་ཡོད་པ་ངོས་ཟིན་དགོས་པ་རེད། དེང་སང་དེ་འདྲའི་རིགས་ཀྱྀ་ནང་ན་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་མེད་པར་དཔེར་ན། ཕོ་མོའི་བརྩེ་དུང་སོགས་ཀྱི་ནང་མགོ་འཁོར་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་བསམ་བློ་ངོ་མ་དེ་འབོར་གྱིན་པ་རེ་འགའ་མཐོང་རྒྱུ་འདུག དེའི་རིགས་ཀྱིས་རང་སྐྱོན་ངོས་བཟུང་སྟེ་བདེན་པའི་ལམ་ཆེན་ཞིོག་དུ་བསྙེག་རྒྱུ་དེ་མི་ཚེའི་ལྟ་བ་མཐར་ཐུག་ཅིག་ཡིན། སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྩོད་ལེན་མ་བྱས་ན་གཞན་གྱིས་རྩོད་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་མ་རེད། དེ་ལྟར་རྩོད་ལེན་བྱས་པ་ཡིན་ན་ད་ང་ཚོེར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ཡང་དག་པ་ཞིག་འཆར་རྒྱུ་ཡོད། དེ་མིན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དགོས་མིན་དང་རང་རང་ས་ནས་བསམ་བློ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རྩོད་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འདི།
འདིར་དཔེར་དྲངས་ནས་གཅིག་བཤད་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་རང་གི་རྐང་འོག་གི་སར་བདག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་བཞིོན་དུ་ཁང་པ་ཕིབས་སྟངས་དང་ནང་དུ་ཅ་ལག་བསྒྲིགས་སྟངས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཐུན་མོང་གིས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་ཐོག་མར་ང་ཚོའི་ས་འདི་ལེན་དགོས་པ་རེད། ས་འདི་བླང་རྗེས་ད་གཟོད་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དགོས་མིན་དང་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་གླེང་ནས་ཁང་པ་ཕིབས་སྟངས་དང་ཅ་ལག་བསྒྲིགས་སྟངས་བཤད་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་སྐབས་སུ་བབས་པའི་བྱ་བའང་དེ་ཡིན། ང་ཚོའི་ཁ་དཔེར་ཡང་འདྲེ་ཤར་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཀླུད་ནུབ་དུ་འཕང་ནས་བསྡད་ན་མི་རིགས་ཤིག་རང་སྐྱ་མི་ཐུབ།
དེ་བས་ང་ཚོས་ཐོག་མར་ཤར་གྱི་འདྲེ་དེ་འདུལ་དགོས་པ་རེད། དེ་ལྟར་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྐང་འོག་གི་ས་འདིར་བདག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་སོང་བ་ཡིན་ན་ང་ཚོར་ས་འོག་གི་གཏེར་ཁ་དང་ས་སྟེང་གི་རིག་གནས་བཅུས་མཚོན་པའི་ཐོན་ཁུངས་དང་རིག་གཞུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་འདི་དག་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བ་འདི་རང་སྐྱ་འཕེར་བྱེད་ཅིག་དང་རང་ཚུགས་ཐུབ་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྔོན་ཐོན་མི་རིགས་ཤིག་གི་གྲས་ལ་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་བས་ང་ཚོའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བློ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་བསམ་བློའི་མཐུན་སྒྲིལ་ནི་སྟོབས་ཤུགས་ཡིན་པ་དང༌། སྟོབས་ཤུགས་ནི་རྒྱལ་ཁའི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་པ་འདིར་དམིགས་བསྡད་ནས། ང་ཚོས་མཐུན་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་སྟོབས་ཤུགས་བསྐྱེད་རྒྱུ་ནི་ངའི་རེ་བ་ཡིན།
སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལོའི་དོན་རྐྱེན་སྐབས་སུ་རྡུང་བཅག་འཕྲོག་བསྲེག་གི་བྱ་བ་འདི་མ་འདྲེས་པར་རང་གི་རང་དབང་དང་འབྲས་བུའི་ཆེད་ཡར་ལངས་སོགས་བྱེད་ན་ཆོག་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད་མོད། ཡིན་ན་ཡང་ད་ལོའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཀླུ་ཚང་དགོན་པ་དང་བླ་བྲང་གི་བོད་རིགས་སློབ་འབྲིང་གཉིས་ནས་རྡུང་བཅག་འཕྲོག་བསྲེག་གི་བྱ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཞི་བས་ཡར་ལངས་བྱས་པ་དེར། རྒྱ་ནག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྐོག་གཡོའི་ངན་ཇུས་ཀྱིས་སྐད་འབོད་རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་གཙོ་ལས་གནས་ནས་ཕུད་པ་དང༌། དགེ་རྒན་ཚོའི་ཟླ་ཕོགས་དུས་ལྟར་མ་བྱིན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སློབ་མ་འགའ་སློབ་གྲྭ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཡོད་པ་དང་རེ་འགའི་སློབ་ཆེན་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་གོ་སྐབས་འཕྲོག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མས་མཚོན་པའི་ཆེ་ཆུང་བར་གསུམ་ཚང་མར་རྫུན་གཏམ་དང་ལྐོག་ཇུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་པ་ལྟ་བུ་རེད། དེ་དག་ལས་ངས་བཤད་པ་འདི་དག་ཚང་མ་གཡོ་སྒྱུའི་ཚིག་ཉག་ཅིག་མེད་པའང་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། སྤྱིར་ང་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་རིག་གནས་དང་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཆུ་ཚད་དམའ་བ་མ་ཟད་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་དགོས་པ་ཡིན་ན་ཁ་ལྕེ་ལ་སོགས་ཆ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་འཛོམས་དགོས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པས་ཆ་ནས་བོད་མི་རིགས་རང་གི་སྐྱིད་སྡུག་འདི་མི་གླེང་ཐབས་མེད་ཡིན། དེ་ང་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཐོག་ན་བྱ་བ་འདིའི་འགན་འཁུར་མ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱེད་རྒྱུའི་འོས་འགན་ཡོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་འདི་དང་ལེན་བྱས་ནས་མི་རིགས་འདིའི་ལས་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་ཡང་དག་རེ་བྱ་རྒྱུའང་ང་རང་གི་རེ་བ་ཉག་གཅིག་ཡིན།
དེ་མིན་འདིར་གཟུགས་བརྙན་ཤར་གྱིན་ཡོད་པ་འདི་ཚང་མར་བོད་མི་རིགས་འདིའི་ལོ་རྒྱུས་དང་བསམ་བློ་ཆ་ཚང་ཞིག་དང་གནས་སྟངས་ངོ་མ་ཞིག་མཚོན་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། སེམས་ཀྱི་ཤེས་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མིག་གི་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདིར་བལྟས་བསྡད་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ང་ཚོར་གཅར་རྡུང་དང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདི་དག་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་པ་དང་སེམས་ལ་འཛིན་དགོས་པ་རེད། དེའི་འཕྲོ་ནས་ང་རང་ཉིད་ཡིན་ན་དཔེ་དེབ་དང་རྩོམ་ཡིག་ནང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་རེ་བྲིས་ནས་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཡིག་རྨོངས་པ་བརྒྱ་ཆའི་བརྒྱད་ཅུ་ཡིན་པ་འདི་ལ་བལྟས་ནས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ང་ལ་སྐད་ཆ་འདི་དག་བཤད་ཞོར་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཅིག་བླངས་བ་ཡིན་ན་རྫ་ལུང་རི་ལུང་ན་བསྡད་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་སྤུན་ཟླ་མང་བོ་ལ་བག་ཆགས་ཡག་པོ་ཞིག་དང་ཁ་ཕྱོགས་ལེགས་པོ་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་ཟེར་བ་ལ་སོགས་ང་རང་གིས་འདི་ལྟར་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ཀྱིས་འོད་ལྡེར་འདིའི་འགོ་མཇུག་བར་གསུམ་གྱི་བརྗོད་བྱའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་རྗོད་བྱེད་ཁ་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་བཤད་ཞོར་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཞིག་བླངས་པ་ཡིན་ན་ཚང་མར་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པར་དམིགས་ནས་ལས་དོན་འདི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན།
མཇུག་མཐར་ངས་མི་རིགས་འདི་ལ་བཅངས་པའི་རེ་བ་ནི་རང་རང་གིས་རང་ཚུགས་རེ་བཟུང་སྟེ་ྋཔཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་ཚང་གིས་༼ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔའ་ངར་ལྡན་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མི་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་བྱས་རྗེས་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ངའི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་མི་འཇོག་པའི་དམ་བཅའ་ཡོད་༽ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་ན་༼བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་སེལ་མ་ཐུབ་ན་ང་ཤི་ཡང་མིག་མི་བཙུམ་༽ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་བཞིན་སྔོན་བྱོན་དམ་པ་ཚོའི་གསུང་དེ་དག་སེམས་ལ་བཟུང་ནས་བོད་སྐད་གཙང་མ་ཞིག་བཤད། བོད་ཡིག་ཡང་དག་ཅིག་སྦྱངས་ཏེ། མིག་རྒྱང་ཐུང་དུ་མ་བཅུག་པར་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིར་དོན་བཤད་ལེགས་པོ་ཞིག་བྱས་ཏེ་མཐུན་སྒྲིལ་ཡག་པོའི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འདི་ལ་གཅེས་སྤྲས་གང་ལེགས་ཤིག་བྱ་དགོས་པ་དང་གནས་ཚུལ་ཆུང་ཆུང་རེའི་སྟེང་ནས་རང་གི་རང་ཚུགས་འཆོར་དུ་མི་འཇུག་རྒྱུ་འདི་ནི་ངའི་བསམ་བློའི་གཏིང་གི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་རེ་བ་ཡིན། དེ་མིན་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ལ་ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་ཡོད་པ་འདིར་འཆུག་ནོར་ཡོད་རིགས་ལ་གཟུར་གནས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འོད་ལྡེར་གྱི་ལམ་དུ་དྲངས་ནས་ཁ་ཇེ་ཚང་དང་སྐད་ཆ་ཇེ་གསལ་དུ་གཏོང་རྒྱུའང་ངའི་རེ་བ་ཡིན།
འདི་འདྲའི་མང་བོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་གཡོ་བྱུས་འདྲ་མིན་གྱིས་མེད་པར་བཏང་བ་རེད། དཔེར་ན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་ལ་མཚོན་ན་༢༠༠༣་དང་༢༠༠༤་ལོར་བོད་མིའི་གྲངས་ཁྲི་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པར་བཤད། ཁ་སང་དེ་རང་བོད་མི་ཁྲི་བརྒྱད་མ་གཏོགས་མེད། དེ་བཞིན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་ན་༢༠༠༣་དང་༢༠༠༤་ལོར་གྲྭ་བ་ཁྲི་གཅིག་དང་སྟོང་གཉིས་ཡོད། དེང་སང་བརྒྱད་སྟོང་ལྷག་ལས་མེད། འདི་དག་རྒྱ་ནག་ཁོ་རང་གིས་མི་དམངས་ལ་མི་སེར་ལག་ཁྱེར་བཟོ་བཞིན་པ་ལ་བལྟས་ན་ཧ་ཅང་གསལ། འདི་ལྟར་མི་རིགས་ཤིག་ཉམས་བཞིན་ཡོད་དུས་མི་རིགས་དེའི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་ཉམས་བཞིན་པ་བཤད་ཀ་ལ་དགོས།
རྒྱ་ནག་རང་ལ་མཚོན་ན་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཙམ་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་ས་ཆར་ཁོ་ཚོས་ཁ་མི་སོས་ཤིང་རྒྱབ་མི་ཁེབས་པས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་ཚར་གཅོད་བྱས་ནས་བོད་མིའི་ཁེ་དབང་དང་གོ་ས་འཕྲོག་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་བོད་ལ་མཚོན་ན་མི་གྲངས་ཁྲི་བཞི་བརྒྱ་ལས་མེད་པས་མི་གྲངས་འཕར་དགོས་པ་ལས་འཆར་ལྡན་བུ་སྐྱེས་ཟེར་བ་འདི་ཁྱོན་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་དོན་མེད། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་མི་གྲངས་འདིས་ང་ཚོའི་ས་ཆར་ཁེབས་ཀྱི་མེད། རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་དགོས་ཟེར་གྱིན་ཡོད་ཀྱང༌། བརྩི་འཇོག་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པ་མ་ཟད་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་བསམ་ངན་བཅངས་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་གཅིག་པས་བོད་ས་བཟུང་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཧམ་སེམས་ཆེ་སྟབས།ང་རང་གི་སེམས་ནས་མ་བཟོད་པ་ཡིན། གཡོ་སྒྱུས་འཆམ་མཐུན་དངོས་མ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་མེད། དོན་དངོས་ཀྱི་འཆམ་
མཐུན་ཞིག་སྐྲུན་འདོད་ན་སེམས་ཀྱི་འཆམ་མཐུན་ཡང་དག་པ་ཞིག་སྐྲུན་ན་ད་གཟོད་འཆམ་མཐུན་རེད། འུ་ཚོས་བཤད་ཕྱོགས་ལ་ྋརྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་སྟེང་མཚན་དང་སྙན་གྲགས་ཐོབ་དགོས་པར་གླེང་གིན་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་པ་ཀུན་གྱིས་གཙུག་ཏུ་བཀུར་ནས་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད། ད་དུང་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཁོང་གི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་ཁོང་གི་སེམས་ན་ཐུགས་ངལ་མེད་སོང་བ་མ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ད་ལྟ་དགུང་ལོ་དོན་བཞི་ལ་ཐུག་གི་བར་བཞུགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རང་གི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་དབང་གི་ཆེད་དུ་དྲང་བདེན་གྱི་སྒོ་ནས་ལྟ་བ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པར་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཞི་འགྲིག་འབྱུང་རྒྱུ་དགོངས་ཡོད།ང་ཚོས་ཀྱང་བསམ་བློའི་གཞི་རྩ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ནས་རང་རང་ས་ནས་རང་ཚུགས་བཟུང་སྟེ་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ་སྐབས་སུ་བབས་པའི་གནད་འགག་གི་ལས་དོན་གལ་ཆེར་མཐོང༌། ང་ཚོས་ང་ཚོ་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་རབས་དང༌། སྔོན་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་དང༌། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ལ་བོད་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཡ་མཚན་ཡིན་རབས་སོགས་
མང་བོ་བཤད་བཞིན་ཡོད། དངོས་གནས་ཁྱོད་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་ན་ཐ་ན་ང་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་གཙུག་གི་ནོར་བུ་༼ཡ་ཐོད་ཀྱི་མིག་ལྟ་བུ། ཡ་ཁོག་གི་སེམས་ལྟ་བུ་༽འདི་དེང་སང་ང་ཚོས་བདག་པོ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པར་ས་མཐའ་ན་མྱི་འཁྱམ་བཞིན་བསྡད་ཡོད། འདི་ལྟར་ནམ་ཞིག་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཞིང་དུ་ཕེབས་ན་ང་ཚོའི་བོད་མི་རིགས་འདིའི་ངོ་ཚ་མ་རེད་དམ། ངས་འདང་བརྒྱབ་ན་ྋརྒྱལ་དབང་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཞིང་དུ་ཕེབས་སོང་ཟེར་ན། ང་རང་ལ་མཚོན་ན་འདི་ནས་གོམ་པ་གསུམ་སྤོ་རྒྱུར་ངོ་ཚ། རྒྱུ་མཚན་ང་ཚོར་ཕན་ཚུན་ལ་ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་ལྟ་བུའི་བརྩེ་དུང་ཆགས་ཡོད་པ་དང༌། ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་ལྟ་བུའི་བསམ་བློ་ཆགས་ཡོད་པ་འདིའི་སྟེང་ནས་འདང་བརྒྱབ་ན་ང་ཚོའི་བོད་ཟེར་བ་འདི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གོམ་པ་སྤོས་ཏེ་རང་རང་གིས་མྱི་ཚུགས་རེ་བཟུང་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་མྱི་ཡི་རིན་ཐང་མེད་ཀི་བསམ། དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོས་རང་ཚུགས་ཐུབ་དགོས། རང་གི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པར་རྒྱ་ནག་གི་འོག་ནས་འཛུམ་བསྟན་ནས་བསྡད་ན། མི་རིགས་གཞན་གྱི་མདུན་ནས་གདོང་བསྟན་ཏེ་འགྲོ་འམ་རྒྱབ་སྐོར་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་གདུང་རྒྱུད་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ཟེར། ད་དུང་དགོང་གི་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་ལ་དཔེ་རུ་བཞག་ནས་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས་དད་པ་བྱེད་བཞིན་པ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས། ནམ་རྒྱུན་ཁ་ནས་རྫིག་པོ་བཤད་ནས་ལག་ལེན་གྱི་སྟེང་ནས་དབེན་ན། ངས་བལྟས་ན་མི་དེ་རིགས་ལ་ཤ་ཞེན་རུས་ཞེན་མེད་པར་ནམ་ཡིན་ཡང་དཔལ་འབྱོར་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་ལ་གཡེང་ནས་བོད་རང་གི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་ལ་ཤ་ཚ་མེད་ཚེ་གད་སྙིགས་ནང་གི་མིར་མཐོང༌།ད་ལྟ་ང་ཚོས་རང་རང་གི་ཐད་ནས་སྐེ་རགས་ལྷམ་སྒྲོག་བསྡམ་སྟེ་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་རང་ཚུགས་བཟུང་ན། ད་གཟོད་ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་རང་སྐྱ་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོར་མཐོང༌། གལ་སྲིད་དངོས་གནས་ང་ཚོའི་མགོར་མི་ལེགས་པའི་ལྟས་ངན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཤར་ན། མ་འོངས་པར་བོད་མི་རིགས་འདི་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་རེད། ང་ཚོར་འདི་ལས་ལྷག་པའི་དཀའ་ཁག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། ཁ་སང་དེ་རིང་ང་ཚོར་ཅུང་གུ་ཡངས་ཤིག་ཡོད་པ་འདི་སུའི་བཀའ་དྲིན་རེད། འདི་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ངོས་ཟིན་དགོས། ནུབ་ཕྱོགས་གསར་གཏོད་ཟེར་བ་འདིར་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་བལྟས་ན་རོགས་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད། དོན་གྱིས་རང་མི་རིགས་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་རྒྱུ་དང་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་དང་ཐོན་ཁུངས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱིས་བདག་འཛིན་བྱེད་རྒྱུའི་ཧམ་སེམས་རེད། དེ་རིང་ང་ཚོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་ལྟོས་ཏེ་རང་ཚུགས་བཟུང་ནས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་མི་རིགས་འདི་རང་ཚུགས་ཐུབ་ཚད་དང་རང་སྐྱ་འཕེར་ཚད་ཡིན་པས་ང་ཚོའི་སུ་ཡིན་ནའང་སྙིང་སྟོབས་འདི་བསྐྱེད་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་རེད། དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་སྙིང་སྟོབས་མ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ང་ལྟ་བུའི་སེམས་སུ་ད་སྙིང་སྟོབས་འདི་བསྐྱེད་ས་མི་འདུག་སྙམ་ཀི དཔེར་ན་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་པ་མང་བོ་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། མི་ཚེ་ཟེར་བ་དེ་ཁ་སང་དང་དེ་རིང༌། སང་ཉིན་བཅས་ཀྱི་དུས་ཚོད་འདིས་གྲུབ་ཡོད་པ་དང་དེ་བས་ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདི་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་སང་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ལེགས་པོ་ཞིག་འགྲུབ་རྒྱུར་རེ་སྒུག་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཟེར་བ་རེད།
དེས་ན་ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདི་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་སང་ཉིན་ང་ཚོའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་མཉམ་འཛོམས་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་རང་གི་སེམས་གཏིང་གི་བདེ་སྡུག་འདི་སེལ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞིག་ང་རང་གི་སྙིང་ཁུངས་རུས་པའི་སྟེང་ན་ཡོད་ཀིམི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་རང་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་མི་གཅེས་མཁན་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་རང་གི་མི་རིགས་འདིའི་བདེ་སྡུག་དང་དྲང་བདེན་གྱི་ཆེད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་འདི་འདོར་ཐུབ་དགོས་པ་ཞིག་ཅེས་ཀྱང་ཡོད་དགོས། ཚེ་སྲོག་འདོར་མ་ཐུབ་ན་ད་ལྟ་ངས་གོང་ནས་བཤད་པ་ཇི་བཞིན་ནམ་ཞིག་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཤུལ་རེད་ཟེར་བ་དང༌། ད་ལྟའི་མན་ཇི་རྒྱལ་ཁབ་ཅི་བཞིན་བོད་འདི་གནའ་རྫས་ཁང་གི་ནང་འགྲེམ་སྟོན་མི་བྱེད་རྒྱུའི་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་ཀི དེ་ལྟར་ཡིན་ནའང་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཡིན་ནའང་ཆོག ལོ་རྒྱུས་འབྲི་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནའང་ལྔ་བཅུ་ལྔ་དགུའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་ཞིག་འབྲི་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ལ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུའང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྟོན་དུ་འཇུག་གི་མེད་པ་རེད། དེ་ལྟར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཤད་པ་ལ་སོགས་ཡྀན་ན་རྒྱ་ནག་རང་གི་རྫུན་རྔ་འཕུལ་གྱིན་ཡོད་པས་རེད། རྒྱ་ནག་ཁོང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་འཇར་པན་
དང་ཁོང་ཚོའི་སྐོར་བརྙན་འཕྲིན་དང་དཔེ་དེབ་མང་པོའི་ནང་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐོར་དེ་འདྲ་ཞིག་རིག་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཟད་དེ་འདྲའི་རིགས་བཟོ་རྒྱུར་གོང་རིམ་ནས་མར་གཉའ་གནོན་དང་བཙན་འཛིན་གྱིས་རྫུན་ཐོག་ལ་རྫུན་བརྩེགས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་དེར་བལྟས་པ་ཡིན་ནའང་ཤེས་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་མིན་ང་ཚོའི་བླ་མ་དང༌། དཔོན་པོ། རྩོམ་པ་པོ། གཞས་པ་སོགས་སུ་ཡིནའང་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་མི་འབོར་བར་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་འགག་གང་དུ་ཡོད་པ་ངོས་ཟིན་དགོས་པ་རེད། དེང་སང་དེ་འདྲའི་རིགས་ཀྱྀ་ནང་ན་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་མེད་པར་དཔེར་ན། ཕོ་མོའི་བརྩེ་དུང་སོགས་ཀྱི་ནང་མགོ་འཁོར་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་བསམ་བློ་ངོ་མ་དེ་འབོར་གྱིན་པ་རེ་འགའ་མཐོང་རྒྱུ་འདུག དེའི་རིགས་ཀྱིས་རང་སྐྱོན་ངོས་བཟུང་སྟེ་བདེན་པའི་ལམ་ཆེན་ཞིོག་དུ་བསྙེག་རྒྱུ་དེ་མི་ཚེའི་ལྟ་བ་མཐར་ཐུག་ཅིག་ཡིན། སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྩོད་ལེན་མ་བྱས་ན་གཞན་གྱིས་རྩོད་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་མ་རེད། དེ་ལྟར་རྩོད་ལེན་བྱས་པ་ཡིན་ན་ད་ང་ཚོེར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ཡང་དག་པ་ཞིག་འཆར་རྒྱུ་ཡོད། དེ་མིན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་དགོས་མིན་དང་རང་རང་ས་ནས་བསམ་བློ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རྩོད་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་འདི།
འདིར་དཔེར་དྲངས་ནས་གཅིག་བཤད་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་རང་གི་རྐང་འོག་གི་སར་བདག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་བཞིོན་དུ་ཁང་པ་ཕིབས་སྟངས་དང་ནང་དུ་ཅ་ལག་བསྒྲིགས་སྟངས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཐུན་མོང་གིས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་ཐོག་མར་ང་ཚོའི་ས་འདི་ལེན་དགོས་པ་རེད། ས་འདི་བླང་རྗེས་ད་གཟོད་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དགོས་མིན་དང་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་གླེང་ནས་ཁང་པ་ཕིབས་སྟངས་དང་ཅ་ལག་བསྒྲིགས་སྟངས་བཤད་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་སྐབས་སུ་བབས་པའི་བྱ་བའང་དེ་ཡིན། ང་ཚོའི་ཁ་དཔེར་ཡང་འདྲེ་ཤར་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཀླུད་ནུབ་དུ་འཕང་ནས་བསྡད་ན་མི་རིགས་ཤིག་རང་སྐྱ་མི་ཐུབ།
དེ་བས་ང་ཚོས་ཐོག་མར་ཤར་གྱི་འདྲེ་དེ་འདུལ་དགོས་པ་རེད། དེ་ལྟར་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྐང་འོག་གི་ས་འདིར་བདག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་སོང་བ་ཡིན་ན་ང་ཚོར་ས་འོག་གི་གཏེར་ཁ་དང་ས་སྟེང་གི་རིག་གནས་བཅུས་མཚོན་པའི་ཐོན་ཁུངས་དང་རིག་གཞུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་འདི་དག་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བ་འདི་རང་སྐྱ་འཕེར་བྱེད་ཅིག་དང་རང་ཚུགས་ཐུབ་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྔོན་ཐོན་མི་རིགས་ཤིག་གི་གྲས་ལ་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་བས་ང་ཚོའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བློ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་བསམ་བློའི་མཐུན་སྒྲིལ་ནི་སྟོབས་ཤུགས་ཡིན་པ་དང༌། སྟོབས་ཤུགས་ནི་རྒྱལ་ཁའི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་པ་འདིར་དམིགས་བསྡད་ནས། ང་ཚོས་མཐུན་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་སྟོབས་ཤུགས་བསྐྱེད་རྒྱུ་ནི་ངའི་རེ་བ་ཡིན།
སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལོའི་དོན་རྐྱེན་སྐབས་སུ་རྡུང་བཅག་འཕྲོག་བསྲེག་གི་བྱ་བ་འདི་མ་འདྲེས་པར་རང་གི་རང་དབང་དང་འབྲས་བུའི་ཆེད་ཡར་ལངས་སོགས་བྱེད་ན་ཆོག་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད་མོད། ཡིན་ན་ཡང་ད་ལོའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཀླུ་ཚང་དགོན་པ་དང་བླ་བྲང་གི་བོད་རིགས་སློབ་འབྲིང་གཉིས་ནས་རྡུང་བཅག་འཕྲོག་བསྲེག་གི་བྱ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཞི་བས་ཡར་ལངས་བྱས་པ་དེར། རྒྱ་ནག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྐོག་གཡོའི་ངན་ཇུས་ཀྱིས་སྐད་འབོད་རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་གཙོ་ལས་གནས་ནས་ཕུད་པ་དང༌། དགེ་རྒན་ཚོའི་ཟླ་ཕོགས་དུས་ལྟར་མ་བྱིན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སློབ་མ་འགའ་སློབ་གྲྭ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཡོད་པ་དང་རེ་འགའི་སློབ་ཆེན་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་གོ་སྐབས་འཕྲོག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མས་མཚོན་པའི་ཆེ་ཆུང་བར་གསུམ་ཚང་མར་རྫུན་གཏམ་དང་ལྐོག་ཇུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་པ་ལྟ་བུ་རེད། དེ་དག་ལས་ངས་བཤད་པ་འདི་དག་ཚང་མ་གཡོ་སྒྱུའི་ཚིག་ཉག་ཅིག་མེད་པའང་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། སྤྱིར་ང་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་རིག་གནས་དང་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཆུ་ཚད་དམའ་བ་མ་ཟད་འདི་འདྲ་ཞིག་བཤད་དགོས་པ་ཡིན་ན་ཁ་ལྕེ་ལ་སོགས་ཆ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་འཛོམས་དགོས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པས་ཆ་ནས་བོད་མི་རིགས་རང་གི་སྐྱིད་སྡུག་འདི་མི་གླེང་ཐབས་མེད་ཡིན། དེ་ང་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཐོག་ན་བྱ་བ་འདིའི་འགན་འཁུར་མ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱེད་རྒྱུའི་འོས་འགན་ཡོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་འདི་དང་ལེན་བྱས་ནས་མི་རིགས་འདིའི་ལས་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་ཡང་དག་རེ་བྱ་རྒྱུའང་ང་རང་གི་རེ་བ་ཉག་གཅིག་ཡིན།
དེ་མིན་འདིར་གཟུགས་བརྙན་ཤར་གྱིན་ཡོད་པ་འདི་ཚང་མར་བོད་མི་རིགས་འདིའི་ལོ་རྒྱུས་དང་བསམ་བློ་ཆ་ཚང་ཞིག་དང་གནས་སྟངས་ངོ་མ་ཞིག་མཚོན་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། སེམས་ཀྱི་ཤེས་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མིག་གི་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདིར་བལྟས་བསྡད་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ང་ཚོར་གཅར་རྡུང་དང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདི་དག་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་པ་དང་སེམས་ལ་འཛིན་དགོས་པ་རེད། དེའི་འཕྲོ་ནས་ང་རང་ཉིད་ཡིན་ན་དཔེ་དེབ་དང་རྩོམ་ཡིག་ནང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་རེ་བྲིས་ནས་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཡིག་རྨོངས་པ་བརྒྱ་ཆའི་བརྒྱད་ཅུ་ཡིན་པ་འདི་ལ་བལྟས་ནས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ང་ལ་སྐད་ཆ་འདི་དག་བཤད་ཞོར་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཅིག་བླངས་བ་ཡིན་ན་རྫ་ལུང་རི་ལུང་ན་བསྡད་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་སྤུན་ཟླ་མང་བོ་ལ་བག་ཆགས་ཡག་པོ་ཞིག་དང་ཁ་ཕྱོགས་ལེགས་པོ་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་ཟེར་བ་ལ་སོགས་ང་རང་གིས་འདི་ལྟར་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ཀྱིས་འོད་ལྡེར་འདིའི་འགོ་མཇུག་བར་གསུམ་གྱི་བརྗོད་བྱའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་རྗོད་བྱེད་ཁ་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་བཤད་ཞོར་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཞིག་བླངས་པ་ཡིན་ན་ཚང་མར་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པར་དམིགས་ནས་ལས་དོན་འདི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན།
མཇུག་མཐར་ངས་མི་རིགས་འདི་ལ་བཅངས་པའི་རེ་བ་ནི་རང་རང་གིས་རང་ཚུགས་རེ་བཟུང་སྟེ་ྋཔཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་ཚང་གིས་༼ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔའ་ངར་ལྡན་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མི་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་བྱས་རྗེས་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ངའི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་མི་འཇོག་པའི་དམ་བཅའ་ཡོད་༽ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་ན་༼བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་སེལ་མ་ཐུབ་ན་ང་ཤི་ཡང་མིག་མི་བཙུམ་༽ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་བཞིན་སྔོན་བྱོན་དམ་པ་ཚོའི་གསུང་དེ་དག་སེམས་ལ་བཟུང་ནས་བོད་སྐད་གཙང་མ་ཞིག་བཤད། བོད་ཡིག་ཡང་དག་ཅིག་སྦྱངས་ཏེ། མིག་རྒྱང་ཐུང་དུ་མ་བཅུག་པར་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིར་དོན་བཤད་ལེགས་པོ་ཞིག་བྱས་ཏེ་མཐུན་སྒྲིལ་ཡག་པོའི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འདི་ལ་གཅེས་སྤྲས་གང་ལེགས་ཤིག་བྱ་དགོས་པ་དང་གནས་ཚུལ་ཆུང་ཆུང་རེའི་སྟེང་ནས་རང་གི་རང་ཚུགས་འཆོར་དུ་མི་འཇུག་རྒྱུ་འདི་ནི་ངའི་བསམ་བློའི་གཏིང་གི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་རེ་བ་ཡིན། དེ་མིན་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ལ་ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་ཡོད་པ་འདིར་འཆུག་ནོར་ཡོད་རིགས་ལ་གཟུར་གནས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འོད་ལྡེར་གྱི་ལམ་དུ་དྲངས་ནས་ཁ་ཇེ་ཚང་དང་སྐད་ཆ་ཇེ་གསལ་དུ་གཏོང་རྒྱུའང་ངའི་རེ་བ་ཡིན།