Author: tenzin

རྩོད་རྙོག་མཇུག་རྫོཌ་པ་རེད་དམ།

(བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཤོག་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་༡༠༡༦ གི་ཆེད་བརྗོད།) ཕྱི་ལོ་༢༠༢༠ ལོར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་དཀའ་ངལ་ལ་བརྟེན་འགྲོ་བསྐྱོད་དང་འདུ་འཛོམས་བཀག་སྡོམ་སྐབས། དབྱར་དུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཚོག་ཐབས་བྲལ་བས་ཚོགས་དུས་དེ་ཕར་འགྱངས་བྱས་པར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་དགོས་པ་དང་དགག་བྱ། ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་གང་ལའང་མ་བལྟས་པར། བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད་དང་། ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་གྱིས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་བཅུ་གཅིག་ལ་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་འཕྲོགས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་རྙོག་གི་འགོ་ཚུགས་པ་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

ཨ་རིས་ཡུ་གུར་ནས་ཐོན་པའི་དངོས་ཟོག་རྣམས་བཀག་སྡོམ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་སྐྱོན་བརྗོད།

ཡུ་གུར་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་གྱི་མི་རིགས་རྣམས་ལ་བཙན་གྱིས་བཟོ་ལས་བྱེད་འཇུག་གི་ཡོད་པར་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཚོང་དོན་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཡུ་གུར་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་ཚོང་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་ཞིག་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱ་རྒྱུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་༢༥ ཉིན་སྦི་སྦི་སི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རིའི་ཚོང་རྟགས་(Tommy Hilfiger)དང་ (Calvin Klein)ཡོད་པའི་ཡུ་གུར་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་ཞིག་ལ་ཡུ་གུར་གྱི་སྲིང་བལ་ཚོང་ལས་ཁང་ཁག་ལ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་པར་དོགས་པ་བྱས་ཏེ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་འདུག བྱ་སྤྱོད་འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་ཚོས་ས་ཁུལ་དེའི་སྲིང་བལ་དང་དངོས་ཟོག་གཞན་དག་བཙན་དབང་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་བེད་སྤྱད་དེ་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་སྐྱོན་འཛུགས་ལ་པེ་ཅིང་གིས་ཡ་ལན་སྤྲོད་པའི་འབད་བརྩོན་གསར་པ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་འདུག་པ་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་དགེ་འདུན་པ་ཞིག་ལ་ལོ་གཅིག་དང་ཕྱེད་རིང་གི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༥ ་ཉིན་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་རེབ་གོང་སྨད་པའི་སྤེན་དཀར་ཐང་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བྱམས་པ་ཆོས་འཕེལ་ལ་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་བ་དྲུག་གི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག་པ་དང་། དེ་ཡང་འདི་ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ཁོང་གིས་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་ཞིག་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཚན་པ་ཞིག་བརྒྱུད་འགོད་བྱས་ཡོད་འདུག་པར་བརྟེན། རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པར་བསྙད་བཏགས་ནས་ཟླ༣ ་པའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་དགོན་པའི་རང་ཤག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས་རེབ་གོང་སྨད་པའི་གུ་ར་ཐང་ན་ཡོད་པའི་བཙོན་ཁང་དུ་ཟླ་བ་དྲུག་མ་ཟིན་ཙམ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་འདུག ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་བ་དྲུག་གི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ལ་བརྩིས་ནས་ཁྲིམས་བཤེར་དང་ཁྲིམས་ཆད་སོགས་གཏོང་སྐབས་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་ཚོར་གསང་བ་བྱས་ཏེ་བརྡ་ལན་གང་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་རེད་འདུག

རྒྱས་པར་གཟིགས།

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོཌ་ཐེངས་༥༧ པའི་ཐོག་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༤་ཉིན་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་སུད་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་འཚོག་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་༥༧ པའི་ཐོག་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པར་ཐུགས་འཚབ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཟུར་འཛུགས་དང་བཙན་དབང་གིས་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་སྒོ་བརྒྱབ་པའི་སྐོར་གསལ་འདོན་གནང་ཡོད་པ། རྒྱ་གཞུང་གི་ས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་པ་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་པ། གསར་འགོད་པ། རྩོམ་པ་པོ། ཤེས་ཡོན་ཅན་རྣམས་ལ་རྒྱལ་མཚམས་ལས་བརྒལ་པའི་གཉའ་གནོན་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་གླིང་ཕྲན་ནས་ཁྱབ་པའི་སྤྲེའུ་ཡི་ནད་ཡམས་དེ་རྒྱ་གར་ནང་སླེབས་ཡོད་འདུག

རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་གླིང་ཕྲན་ནས་ཁྱབ་པའི་སྤྲེའུ་ཡི་ནད་ཡམས་(mpox)ཟེར་བ་དེ་སླེབས་ཡོད་འདུག་ལ། དེ་ཡང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་མངའ་སྡེ་ཀེ་ར་ལར་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུ་(Dubai)ཌུ་བྷའེ་ནས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ལ་ནད་དུག་དེ་འགོས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་༢༥ ཉིན་སྦི་སྦི་སི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་(WHO)ཀྱིས་འབུར་ནད་(mpox)ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་གསར་པ་ཐོག་མར་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཛ་དྲག་གི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། རོའེ་ཊར་གསར་ཁང་གིས་དེའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་ན་ལྟར་ན། ཁ་ལེ་ཌི་1བྷི་(clade 1b)ཟེར་བའི་རིགས་རྒྱུད་གསར་པ་འདི་ནི་འགོས་ནད་ཁྱབ་གདལ་ཆེ་བ་དང་། ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་གླིང་ཕྲན་ནས་ཐོག་མར་ཁྱབ་གདལ་ཕྱིན་ཡོད་འདུག

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་༧་གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་དང་འབྲེལ་བའི་ཡོངས་ཁྱབ་གཞེན་སྐུལ།

ཉེ་ཆར་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡར་གནས་སྡོད་བོད་མི་སེང་གེ་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་དེ་རིང་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་སོང་། ཕྱི་ཚེས་༢༤ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཀའ་ཉེན་གདོང་ལེན་ཚོགས་ཆུང་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གཞེན་སྐུལ་ཞེས་པའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེན་ཀརྨ་ཆོས་དབྱིངས་ནས་སྤེལ་སོང་བ་དང་། ཡོངས་ཁྱབ་གཞེན་སྐུལ་དེའི་ནང་ཉེ་ལམ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་གི་ནང་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡའི་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་བོད་མི་སེང་གེ་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཁྲུག་གཞིའི་གཏམ་འཆལ་འདྲ་མིན་སྤེལ་བཞིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་འདི་ཕྱིའི་མགོན་སྐྱབས་དང་མཚོན་རྟགས་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱྭ་དང་འབྲེལ་བའི་སྐད་ཆ་ཚབས་ཆེན་བཤད་འདུག་པ་དེས། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་རེ་བའི་མིག་འབུར་གཏོད་མཁན་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་དང་། དད་དམ་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོར་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་ཅེས་དང་། སེང་གེ་ཟེར་བ་དེའི་དྲྭ་མིང་ལ་གངས་སེང་དང་། ཆོས་མིང་ལ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་འབོད་ཀྱི་ཡོད་འདུག་པ་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

རྒྱ་ནག་ལ་དམིགས་ཏེ་(Quad)འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་བདེ་འཇགས་ལས་དོན་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་འདུག

རྒྱ་ནག་ལ་དམིགས་ཏེ་(Quad)འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་བདེ་འཇགས་ལས་དོན་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་འདུག སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་བཞི་ཡི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གིས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དང་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་མངའ་ཁུལ་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པར་གདོང་ལེན་དང་མངའ་ཁུལ་དེའི་ནང་མཉམ་འབྲེལ་ལས་དོན་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་རྒྱུར་གྲོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་༢༡ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་ཁག་ནས་གསར་འགྱུར་ཐོན་གསལ་ལྟར་ན། ཨ་རི། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ། རྒྱ་གར། ཉི་ཧོང་བཅས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་ཁོང་ཚོའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱ་མཚོའི་བདེ་འཇགས་ལས་དོན་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏང་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་མཚོ་སྲུང་དམག་གི་མཉམ་འབྲེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་འདུག

རྒྱས་པར་གཟིགས།

ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྒོར་གཞས་དར་སྤེལ་གཏོང་མཁན་རྒན་ཚེ་དབང་རྒྱལ་མཚན་ལགས། 

     རྩོམ་པ་པོ།    ནགས་ཤོད་ཅོང་བརྡ།    ངས་འདི་ནས་སྣང་མེད་དུ་ལྷག་པའི་མི་བུ་ཉམ་ཆུང་ཞིག་གླེང་ན་འདོད་སོང་།    ཁོང་ནི་རྒན་ཚེ་དབང་ངམ་ཡང་ན་དགེ་རྒན་ཚེ་དབང་རྒྱལ་མཚན་འབོད་པ་དེ་རེད།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཉེ་སར་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུའི་འབབ་ཚུགས་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པ་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་སེམས་འཚབ།

ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་ཧ་ཅང་གིས་རྩོད་གཞི་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་ཕྱི་ལོ་༡༩༦༢ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ས་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་བཙན་བཟུང་བྱས། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་ས་ཆ་དེ་དག་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་འདུག་ཀྱང་། ད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཉེ་འཁོར་བོད་ནང་གི་ས་ཆར་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུའི་འབབ་ཚུགས་སོགས་དམག་གི་རྟེན་གཞི་མང་པོ་ཞིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་འདུག  ཕྱི་ཚེས་༡༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ཁང་(NDTV)ཡིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཀེ་ལོ་མེ་ཊར་༢༠ སར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ཟླ་བ་༩

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་གསར་དུ་དཔར་སྐྲུན་གནང་བའི་དེབ་ཁག་ཅིག་གི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།

༡)<<བརྡ་དཀྲོལ་གསེར་གྱི་མེ་ལོང་>>ཞེས་པའི་དེབ་འདི་ནི་བོད་ནང་གི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་བཙན་ལྷ་ངག་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་གི་རིང་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་དང་། ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་སྙན་གཞུང་། ཆོས་འབྱུང་དང་རྟོགས་བརྗོད་སོགས་དཔེ་དེབ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ནས་བརྡ་རྙིང་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཚིག་དོན་གོ་དཀའ་བ་མང་པོ་ཞིག་གོ་བདེ་ཁུངས་བཙུན་གྱི་ལམ་ནས་གསྲེད་བཀྲོལ་གནང་བ་ཞིག་རེད་འདུག་ལ། ཤོག་གྲངས་༦༤༨ ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དེབ་འདི་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་སྐད་ཡིག་དེབ་ཕྲེང་༥༣ པར་དཔར་དུ་བསྐྲུན་འདུག  ༢)<<ཕྱུར་བ་>>ཞེས་པའི་སྒྲུང་རྩོམ་འདི་ནི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོ་མཁའ་མོ་རྒྱལ་གྱིས་བརྩམས་ཤིང་། བོད་ཀྱི་དེང་རབས་བུད་མེད་ཀྱིས་བྲིས་པའི་སྒྲུང་རིང་ཐོག་མ་ཡིན་པ་མདུན་ཤོག་ཏུ་འཁོད་འདུག ལེའུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དེབ་འདིའི་བརྗོད་བྱ་ནི་བརྩེ་དུང་གི་སྐོར་ཡིན་པ་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།