རྩོམ་ཡིག

བོད་མི་རིགས་འདི་གར་སྟེགས་ཐོག་གི་འཁྲབ་ཆས་ལ་འགྱུར་བའི་ཉེན་ཁ་དང་དེའི་ཁ་ཕྱོགས།

ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ། ༢༠༢༣།༠༧།༢༣ གཞས་དང་ཞབས་བྲོ་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་བདག་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། དེ་བཞིན་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྡོག་བྲོ་དང་ལག་པ་གཡུག་སྟངས་དང་བཅས་པ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་གནས་དགོས་རེད་ཟེར་ན་དོན་དངོས་ཐོག་ཁག་པོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། འོན་ཀྱང་དེང་སང་གླང་ཆེན་སྨྱོན་པ་ཁ་ཤོར་བ་ལྟར་བོད་ཀྱི་སྐྱ་སེར་ཚང་མ་བྲོ་གར་ལ་རོལ་བའི་གློ་བུར་གྱི་འགྱུར་འགྲོས་འདིའི་ཐད་བསམ་བློ་ངེས་པར་དུ་གཏོང་དགོས་ངེས་ཤིག་ཡིན་པར་མཐོང་།   གནད་དོན་དང་པོ། བྲོ་གླུ་གཞས་གསུམ་གྱི་འབྱུང་འབྲས། རང་གི་ཚེ་སྲོག་གཤིན་རྗེས་དེད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན། སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་པོས་བྲོ་གར་ཁོ་ན་འཁྲབ་ནས་བསྡད་ན། བྲོ་གར་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དེའི་བཟི་རྫས་སམ་རྒྱ་སྐད་ནང་གཡའ་ཕན 鸦片ཟེར་བའི་ཉལ་ཐ་ལྟར་འགྱུར་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོང་སྲིད་པ་དེ་ཕར་བལྟས་ན་ཚུར་ཚོར་ཐུབ་པའི་དུས་ལ་སླེབས་ཚར་འདུག་དྲན། སྔར་བོད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་དགྲ་སྒོ་ཁར་སླེབ་དུས་ཀྱང་གླིང་ཁ་དང་ཤོ་བག་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་བསྡད་སྐོར་དེང་སང་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འཁང་ར་བྱེད་ས་ཞིག་རེད། ད་ལྟ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་བོད་མཐོ་སྒང་ཧྲིལ་པོ་བྲོ་གར་གྱི་གར་སྟེགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་འགྱུར་བཞིན། བོད་མི་རྣམས་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ནང་བྲོ་གླུ་གཞས་གསུམ་གྱི་ཆང་ངམ་བཟི་རྫས་ཀྱིས་མྱོས་ནས་སྡོད་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་མཐོང་།   གལ་ཏེ་བྱེད་སྲོལ་འདི་མུ་མཐུད་ནས་ཕྱིན་ན། ཉིན་ཞིག་མྱོས་རྫས་དེ་ལས་དྭངས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། ད་གཟོད་ང་ཚོ་གོམ་གང་མ་སྤོས་གོང་ནས་ངོ་མི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཞིག་ལ་སླེབས་ཟིན་པ་མཐོང་རྒྱུ་མ་ཟད། རང་ཉིད་ནི་གར་སྟེགས་ཐོག་ལ་བཤམས་པའི་འཁྲབ་ཆས་སྟོང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གཞི་ནས་ཚོར་རྒྱུ་རེད།            

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བྲག་གཡབ་༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ལྗགས་རྩོམ་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་སྐོར།

ད་ལྟའི་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་དང་། ཀུན་སྤྱོད་མང་པོས་ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཕན་གནོད་ག་རེ་འགྲོ་གིན་ཡོད་ན་ཨང་། ད་རེས་ངས་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་ཉམ་ཆག་འགྲོ་སྟངས་དཔེར་མཚོན་འགའ་ཤས་འདིར་མི་ཞུ་ཀ་མེད་བྱུང་སོང་བས། གཙོ་བོ་གསར་འཕྲིན་ཁང་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དང་། གཞུང་སྒེར་ཚོགས་གསུམ་གྱི་ལས་བྱེད་པ། སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་རྣམ་པའི་ཐོག  སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ནས་ཀྱང་དམིགས་བསལ་ཐུགས་སྣང་དང་། དགོངས་དཔྱད་གནང་རོགས་གནང་། ང་ཚོ་ཚང་མ་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

ནིའུ་ཡོག་གུ་རུའི་དུས་དྲན་གྱི་མྱོང་ཚོར།

རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས། བླ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། ༡༽    ཨ་རིར་ཕྱིན་པའི་དམིགས་ཡུལ། སྤྱིར་བཏང་ང་ཐེངས་འདིར་ཨ་རིར་ཕྱིན་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་༧སྐྱབས་རྗེ་མགར་ཆེན་རིན་པོ་མཇལ་བའི་ཆེད་ཡིན། ནིའུ་ཡོག་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཚོགས་པའི་སྐོར་དང་། ཁོང་རྣམ་པས་འདི་ལོར་སྤྲེལ་ཟླའི་ཚེས་བཅུར་གུ་རུའི་རྗེས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་དེ་བས་ཀྱང་ཤེས་རྟོགས་མེད། ང་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་འགྲོ་འདོད་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་རང་དབང་ལྷ་མོ་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་དེང་དུས་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

རྒྱ་ནག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཁ་གཏད་པའི་ལྐོག་གཡོ་གསར་ཤོས་དེ་ཡང་བསྐྱར་མཐིལ་བརྟོལ་བ།

བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས། འདས་པའི་ཉིན་འགའི་རིང་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གནས་པའི་བོད་མི་རྣམས་གོང་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་གསར་ཁང་ཁག་གིས་དྲག་རྒོལ་ཞུས་པར་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་སུ་བཀོད་ཡོད་ལ། འཛམ་གླིང་མི་མང་ཡིད་མི་ཆེས་པར་ཧད་དེ་གནས་ཡོད། འདི་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཞིེ་བདེའི་མཚོན་རྟགས་ཁོང་གི་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དེའི་མདངས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བསླངས་པའི་གཏིང་གནག་པའི་གཡོ་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པ་སུས་ཀྱང་ཤེས་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཁ་གཏད་པའི་གཏིང་གནག་པའི་དྲག་རྒོལ་དེའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་དངོས་སུ་དཔྱད་པ། སྤྱི་ཟླ་༢ པའི་ཚེས ༢༨ ཉིན་སློབ་ཕྲུག་༡༢༠

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གྱི་མི་ལོ་ཉི་ཤུ།

ཆེད་བརྗོད། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༣ ཟླ་༤ ཚེས་༡༨ ཉིན་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཤོག་ཐོག་མ་འདོན་འགྲེམས་བྱས་ནས་ད་བར་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་༢༠ འདས་ཟིན་པ་རེད། སྤྱིའི་ཆ་ནས་མི་ལོ་༢༠ ནི་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་ཡང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་སྒེར་གྱི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་སུ་གང་གིས་མཐུན་འགྱུར་མེད་པར་མི་སྒེར་ངོས་ནས་འབད་བརྩོན་དང་དཀའ་ངལ་གང་མང་ཞིག་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཤོག་མི་ལོ་༢༠

རྒྱས་པར་གཟིགས།

དཀྲོག་གཏམ་རྒྱབ་ཀྱི་དོགས་གཞི།

ཆེད་བརྗོད། ཉེ་ཆར་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཅིག་ལ་བྱམས་པོ་གནང་བའི་བརྙན་པར་ཞིག་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨོད་སྐུར་འདེབས་ཞུ་མཁན་གང་མང་ཞིག་བྱུང་ཞིང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་ཁག་ཏུ་དེའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་བས། དེ་ལ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་ནས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བའི་ནང་། “ཉེ་དུས་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཇལ་ཁ་ཞིག་སྩལ་བའི་སྐབས་བུ་ཆུང་ཞིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་འཐམ་འཁྱུད་ཆོག་པའི་གནང་བ་ཞུས་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་དྲ་ལམ་ཐོག་གང་སར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཐད། བརྙན་ཐུང་དེའི་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་བབས་ལ་བརྟེན་ནས་དོ་བདག་བུ་ཆུང་དང་། ཕ་མ་རྣམ་གཉིས། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་ཁྱོན་ལ་ཡོད་པའི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གྲོགས་པོ་རྣམ་པའི་ཐུགས་ལ་མི་བདེ་བའི་དོ་ཕོག་བྱུང་ཡོད་ཚེ།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གལ་གནད།

ཆེད་བརྗོད།ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་བཀའ་ཤག་གིས་ཁུར་ཡོང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཡིག་ཆ་ཨང་༡༩ པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་ཁུར་ཡོང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཡིག་ཆ་ཨང་༢༠ པ་གཉིས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་མེད་པ་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་ཡིག་ཆ་༢༠ པ་མ་འོངས་པར་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་བཅས་འདེམས་ཐོན་བྱུང་འཕྲལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་བཞིན་དམ་བཅའ་འབུལ་ཡུལ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མེད་པའི་སྐབས་དམ་བཅའ་འབུལ་ཆོག་པའི་ལམ་ཁ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ནའང་། ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་ནང་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་མེད། ཡིག་ཆ་ཨང་༡༩

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་འགན།

ཆེད་བརྗོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ངེས་པར་དུ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་འགན་ནི། “༡ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད། ༢ བཅའ་ཁྲིམས་དང༌། ཁྲིམས་ལུགས་ཁག་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་དང༌། ཉམས་ལེན། ༣

རྒྱས་པར་གཟིགས།

བོད་དོན་ཚོང་རྫས་སུ་བརྩི་བའི་རྒྱ་མི།

ཆེད་བརྗོད། ཨ་རིར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་སླེབས་པའི་རྒྱ་མི་ཕྱུག་བདག་ཀོ་ཝན་ཀུའེ་(Guo Wengui)ཕྱི་ཟླ་༣ ཚེས་༡༥ ཉིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཁོ་པས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་གཅིག་ལྷག་གིས་མི་མང་མགོ་སྐོར་སླུ་བྲིད་བྱས་པ་དང་། དངུལ་ཁང་དང་དྲྭ་རྒྱ་ལོག་སྤྱོད་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་བྱས་ནས། རྒྱུ་ནོར་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་གཞུང་བཞེས་གཏོང་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག སྤྱིར་རྒྱ་མི་ཞིག་ཨ་རི་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཙམ་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་མིན་ཡང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས།

དགྲ་གཉེན་གྱི་དབྱེ་མཚམས།

ཆེད་བརྗོད། བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་གྱིས་འཕྲོགས་ཤིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གཙོས་བོད་མི་འབུམ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ལྷག་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་དགོས་བྱུང་བ་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་འབུམ་བཅུ་གཉིས་ལྷག་དུས་མིན་རྐྱེན་ལམ་དུ་གཏོང་མཁན་དང་། བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་རྩ་གཏོར་གཏོང་མཁན་ཡང་རྒྱ་དམར་དྲག་པོའི་གཞུང་རེད། བོད་མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དགྲ་གཉེན་མ་ནོར་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞིང་། རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བཙན་འཛུལ་དང་དྲག་གནོན་བྱས་མེད་ན། དེང་རབས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རྩེ་མོར་སོན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མིན་ནའང་། འབྲུག་ཡུལ་ལྟ་བུ་ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་སུ་གནས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད།

རྒྱས་པར་གཟིགས།