Opinions

ཨ་རིའི་ཨིན་ཌི་ཡ་ན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཨེ་ལོ་ཐི་སི་པར་ལིང་(Prof.Eliot Sperling)གིས་བརྩམས།

མཇུག་མཐར་རྒྱ་ནག་གིས་བཤད་པ་འགྲིག་པ་རེད། དེ་ནི་ཚང་མ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐོར་ལ་རེད། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་ཆེད་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྗེས་སུ། བོད་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་ཁོར་ཡུག་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་རང་དུ་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་སློང་བའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བོད་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་སུ་ངོས་ལེན་བྱེད་པའི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་སྲིད་བྱུས་རྙིང་པ་དེ་རྒྱུད་མཐུད་བྱེད་རྒྱུར་ཧ་ལམ་མོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད། ཁ་ཅིག་གིས”ཧ་ལམ་”བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཚོགས་ཆེན་དེ་སྲིད་བྱུས་དེར་མངོན་གསལ་དོད་ཤོས་ཀྱིས་འདོད་བློ་མ་ཚིམ་པའི་ཚོགས་ཁག་རྣམས་ཀྱི་སྒང་ལ་དབང་ཤུགས་སླེབས་པ་རེད་ཅེས་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།

ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གནས་ལ་མྱོང་བ་ཞན་པའི་ས་མཐའི་བུ་བདག་ལྟ་བུའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་བསམ་ཚུལ་བཤད་ཁུལ་བྱས་ན་འོས་འཚམ་ཞིག་མི་འདུག་མོད། ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་མང་པོ་ཞིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཀི་སྒྲ་ཞིག་གིས་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་པའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཚོར་འགའ་ཞིག་མི་བཤད་ཀ་མེད་བྱུང་པས་དགོངས་འགལ་མེད་པ་ཞུ།

ང་ཚོས་མགོ་རྒྱ་གར་སྐད་ནས་མཚམས་བཞག་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད། ༡༽ལམ་དབུ་མའི་ལངས་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་རྣམས་ལ་དད་པ་ཡོད་རབ་དང༌། ༢༽རང་བཙན་རྩོད་མཁན་རྣམས་ལ་སེམས་ཤུགས་ཡོད་རབ་བཤད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཁ་འཐོར་དུ་འགྲོ་བའི་གླེང་ཕྱོགས་ཤིག་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ལ་ཁུངས་ལུང་རྩ་བ་ནས་མེད། དད་པ་ནི་ང་ཚོ་ཚང་མ་ལ་ཡོད་ལ། འགག་ལ་ཐུགས་ན་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ཚང་མ་ལ་འདུག ང་ཚོ་དད་པ་དང་སེམས་ཤུགས་གཉིས་ཀ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།

ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གནས་ལ་མྱོང་བ་ཞན་པའི་ས་མཐའི་བུ་བདག་ལྟ་བུའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་བསམ་ཚུལ་བཤད་ཁུལ་བྱས་ན་འོས་འཚམ་ཞིག་མི་འདུག་མོད། ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་མང་པོ་ཞིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཀི་སྒྲ་ཞིག་གིས་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་པའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཚོར་འགའ་ཞིག་མི་བཤད་ཀ་མེད་བྱུང་པས་དགོངས་འགལ་མེད་པ་ཞུ།

ང་ཚོས་མགོ་རྒྱ་གར་སྐད་ནས་མཚམས་བཞག་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད། ༡༽ལམ་དབུ་མའི་ལངས་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་རྣམས་ལ་དད་པ་ཡོད་རབ་དང༌། ༢༽རང་བཙན་རྩོད་མཁན་རྣམས་ལ་སེམས་ཤུགས་ཡོད་རབ་བཤད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཁ་འཐོར་དུ་འགྲོ་བའི་གླེང་ཕྱོགས་ཤིག་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ལ་ཁུངས་ལུང་རྩ་བ་ནས་མེད། དད་པ་ནི་ང་ཚོ་ཚང་མ་ལ་ཡོད་ལ། འགག་ལ་ཐུགས་ན་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ཚང་མ་ལ་འདུག ང་ཚོ་དད་པ་དང་སེམས་ཤུགས་གཉིས་ཀ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།

ཐོག་མར་ད་ལོ་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་༼བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་༽ཞེས་པའི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་འབོད་ཚིག་འདིས་སྣེ་དྲངས་སྟེ། དེ་རིང་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་འཇིག་ཉེན་འགག་འཕྲང་གི་དུས་པོ་ཆེ་འདིར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཐུགས་འགན་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་ཆེད་ཕེབས་གནང་མཁན་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲི་དང༌། གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱིས་སྐབས་དོན་སྙན་གསན་ཞུ་རྒྱུར།

ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་ངེས་ཀྱི་བྱ་བ་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་བསྒྲུབ་ཐུབ་ངེས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་དག་པ་དང་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ། རླབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ཁའི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་བཅས་ཡིན།

སྐྱེ་འགྲོ་ཕལ་ཆེ་བ་ཇི་སྲིད་ནམ་མཚོའི་བར་རང་རང་གི་བདེ་སྐྱིད་སྒྲུབ་ཐབས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སེལ་ཐབས་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། འོན་ཀྱང་ལྟ་བའི་མིག་དང་བྲལ་ན་བདེ་སྐྱིད་བསྒྲུབ་ཐབས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སེལ་ཐབས་ཡང་དག་པ་ཡོང་རེ་བྲལ། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་གནད་དོན་ཡིན་གཤིས། བོད་མི་རིགས་ཇི་སྲིད་ནམ་གནས་བར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ངེས་རེད།

༡༽ བོད་མི་རིགས་འདི་ཉིད་མར་མེ་སྣུམ་ཟད་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་གནས་ཐུབ་དང་མ་ཐུབ་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཆེས་ཛ་དྲག་དང་ཆེས་ཉམ་དམན་པའི་སྐབས་འདིར་གཞིས་བྱེས་བོད་རིགས་ཡོད་དོ་ཅོག་གཅིག་དུ་བསྒྲིལ་ནས་ྋརྒྱལ་བ་དོན་གྱི་བདག་པོ་མཆོག་གི་ཅི་གསུང་བཀའ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ལམ་དབུ་མའི་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་མ་ཕྱིན་བར་དེ་སྲིད་དུ། ཡིད་སེམས་གཉིས་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་དབུ་མ་རང་བསྒྲུབ་བྱར་བཟུང་སྟེ་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལས་འགུལ་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་སྤེལ་དགོས་པའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད་པ་ནི། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐུན་འགྱུར་དང༌། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་མ་སྔ་མ་ཕྱིའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ལ་སླེབས་འདུག་སྙམ། དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲུབ་བྱེད་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལམ་བུ་སྟོན་གནང་མཁན་ནི་བསླུ་བ་མེད་པའི་སྐྱབས་གནས་ཀུན་འདུས་འཛམ་གླིང་ྋཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཁོང་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ས་གསུམ་གང་དུ་འཚོལ་ཡང་རྙེད་དུ་མེད་པ་ནི་ཤེས་པ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཤེས་མི་ཐུབ་པ་གང་ཡང་མེད།

ཉིན་ཤས་སྔོན་སྡོད་ཁང་ཞིག་ཏུ་བཀའ་ཟུར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་དོན་ཚན་བཅུ་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ་བྱ་བཞིན་ཡོད་སྐབས་གྲོགས་པོ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་འཛིན་ལགས་ནས་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གྱི་གསར་ཤོག་སྟེང་དུ་རྗེ་བཙུན་པདྨ་ལགས་ནས་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ་མིན་ཞེས་གསལ་འདུག་གསུངས། ཐོག་མར་གནས་ཚུལ་དེ་གོ་མ་ཐག་ཡིད་མ་ཆེས། འོན་ཀྱང་ཉིན་རྗེས་མར་ཟ་ཁང་གི་ཅོག་ཙེའི་སྟེང་བང་ཆེན་གྱི་གསར་ཤོག་མཐོང་སྟེ་ཀློག་འགོ་འཚུགས་སྐབས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་གཏམ་དུ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དང་བོད་མི་རིགས་ཞེས་པར་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དང་འབྲེལ་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་གལ་ཆེ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག

བོད་ནང་ཛ་དྲག་ཇེ་ཆེ་དང༌། དྲག་གནོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དེ་ནི་བོད་མིའི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་རང་བཙན་རྣམ་པ་གསར་པ་རྒྱུན་མཐུད་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། རྒྱ་དམར་བཙན་འཛུལ་བས་དྲག་གནོན་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཀྱང༌། དྲག་གནོན་མ་ཐུབ་པའི་ཚུར་སྣང་ལན་ཆ་གསལ་པོ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད། མདའ་ཡིས་ཁོང་ཁྲོ་འབིག་མི་ཐུབ། གྲི་ཡིས་ཆུ་གཅོད་མི་ཐུབ། ཟེར་བའི་བདེན་དོན་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ལས་རྒྱ་དམར་ཞེ་པོ་ཡིན་པའི་མཚོན་རྟགས་མ་རེད་ལ། བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་དྲག་གནོན་མི་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཁ་ཕྱེ་བ་ཞིག་རེད། དབུ་མའི་ལམ་ནི་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་གཉིས་ཕན་དགོངས་བཞེས་བླ་ན་མེད་པ་རེད།